Hynek i pierwszy książę

Piotr Drzyzga

publikacja 15.09.2012 05:20

Ile mogła kosztować Pszczyna w XV wieku? I który z jej władców poślubił kobietę pochodzącą z rodu cesarzy bizantyjskich?

Ołomuniec jmv / CC 2.0 Ołomuniec
To w tym czeskim mieście doszło do ugody Jagiellonów z Maciejem Korwinem, po zawarciu której król Węgier na dobre zaczął rządzić na Śląsku

Książę ziębicki Henryk II Młodszy otrzymał Pszczynę we władanie od króla Macieja Korwina we Wrocławiu w 1474 roku. Kosztować miało go to 20 tysięcy guldenów.

Urodził się Henryk (zwany też Hynkiem) 17 maja 1452 roku w rodowym Podiebradzie. Był trzecim synem króla-husyty Jerzego. Żoną Hynka została Katarzyna z rodu Wettinów – tego samego, z którego pochodzili późniejsi polscy królowie, August II Mocny i August III Sas.

Co ciekawe, Hynek panował w Pszczynie zaledwie pół roku. Po tym czasie dokonał transakcji z własnym bratem Wiktorynem, który teraz stał się władcą ziemi pszczyńskiej.

Pretensje do niej zgłaszali Przemyślidzi, popierani przez Władysława Jagiellończyka, którego Hynek planował nawet swego czasu zamordować i tym sposobem zdobyć dla siebie czeski tron. Do mordu rzecz jasna nie doszło, a Hynek przeszedł do historii jako wielki kobieciarz i… poeta. Napisał m.in. "Majowy sen" oraz dokonał przekładu 11 nowel z "Dekameronu" Boccaccia o czym wspomina Zofia Trajło-Lipowska w "Historii literatury czeskiej".

***

Wiktoryn urodził się 29 maja 1443 roku w Cieszynie. Brał udział w niezliczonych wyprawach. Dwa lata przesiedział w węgierskich więzieniach, po tym jak najechał posiadłości tamtejszego króla. Co ciekawe, w 1473 r. próbował doprowadzić do ugody Jagiellonów z Maciejem Korwinem, zapraszając ich poselstwa do Opawy. Bezskutecznie. Do pojednania doszło dopiero pięć lat później, kiedy to w Ołomuńcu zawarto pokój po którym król Węgier na dobre zaczął rządzić na Śląsku.

Wiktoryn jako pierwszy w historii tytułował się księciem pszczyńskim, choć nie był to tytuł formalny.

W 1480 roku ziemia pszczyńska stała się… podarkiem. Trafiła w ręce wiernego Jagiellonom księcia Kazimierza II Cieszyńskiego, który pojął za żonę córkę Wiktoryna z pierwszego małżeństwa, Joannę. W tym samym roku – po raz trzeci już – ożenił się też Wiktoryn. Tym razem z wywodzącą się z rodu cesarzy bizantyjskich Heleną Małgorzatą Paleolog.

Mimo takich koneksji coraz mniej znaczył w śląskiej, czeskiej i węgierskiej polityce. Maciej Korwin podejrzewał go nawet o kontakty z jego wrogiem, cesarzem Fryderykiem III, co skończyło się m.in. zarekwirowaniem słoweńskich zamków i posiadłości Wiktoryna.

Zmarł w 1500 roku w kompletnym ubóstwie na cieszyńskim dworze wspomnianego tu już Kazimierza II, ale o nim w następnej części naszego cyklu o władcach i książętach pszczyńskich.

***

Korzystałem z tomu I „Pocztu panów i książąt pszczyńskich” autorstwa Jerzego Polaka. Niniejszy tekst jest IV częścią cyklu poświęconego ziemi pszczyńskiej i jej władcom. Odcinki ukazują się 1 i 15 dnia każdego miesiąca. Wcześniejsze części cyklu znajdą Państwo tutaj