Nie odrzuć tej ręki

Leszek Śliwa

GN 03/2014 |

publikacja 16.01.2014 00:15

Prześladujący chrześcijan Szaweł z Tarsu jechał właśnie do Damaszku.

Michelangelo Merisi da Caravaggio „Nawrócenie św. Pawła” olej na desce, ok. 1600, Muzeum Odescalchi Balbi, Rzym Michelangelo Merisi da Caravaggio „Nawrócenie św. Pawła” olej na desce, ok. 1600, Muzeum Odescalchi Balbi, Rzym

Po drodze, jak czytamy w Dziejach Apostolskich, „olśniła go nagle światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?” (9,1-6).

Szawła widzimy leżącego na ziemi. Zasłania oczy przed oślepiającym blaskiem. Jest bezradny i bezbronny. W jego życiu zaczęła się wielka przemiana, wkrótce zostanie Pawłem, jednym z najważniejszych apostołów Jezusa.

Zbawiciela Caravaggio namalował w prawym górnym rogu obrazu. Jezus z troską nachyla się w stronę swego prześladowcy. Artysta, żeby podkreślić ten gest Pana, namalował anioła, który Go podtrzymuje, jakby obawiał się, że spadnie na ziemię. Jezus wyciąga rękę, której Szaweł jeszcze nie widzi.

W duszy Szawła wszystko się zmienia, ale towarzyszący mu żołnierz nic nie rozumie. Wystawia przeciwko Chrystusowi wielką włócznię i zasłania się przed Nim tarczą.

Nawrócenie św. Pawła miało miejsce w południe. A jednak tło obrazu Caravaggia pogrążone jest w mroku nocy. Wszystko dlatego, że artysta chciał uzyskać wrażenie kontrastu między spływającym z nieba nadnaturalnym światłem, które olśniło Szawła, a ciemnym tłem symbolizującym mroki pogaństwa.

Obraz zamówił u artysty we wrześniu 1600 roku skarbnik papieski kard. Tiberio Cerasi. Dzieło, namalowane na cyprysowej desce, miało zawisnąć w nowej kaplicy w rzymskim kościele Santa Maria del Popolo. Kardynał zmarł jednak w maju 1601 roku i Caravaggio zaproponował jego następcy inny obraz o tej samej tematyce. Ta druga wersja „Nawrócenia św. Pawła” wisi w kościele do dziś i jest bardziej znana od pierwszej, która trafiła do muzeum.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.