Mrok ogarnął całą ziemię

Leszek Śliwa

GN 12/2016 |

publikacja 17.03.2016 00:15

To imponujących rozmiarów malowidło (ponad 12 m szerokości i przeszło 5 m wysokości) pokazuje jednocześnie kilka scen poprzedzających śmierć Jezusa na krzyżu.

Jacopo Comin, zwany Tintoretto  „Ukrzyżowanie”  olej na płótnie, 1565 Scuola Grande di San Rocco, Wenecja Jacopo Comin, zwany Tintoretto „Ukrzyżowanie” olej na płótnie, 1565 Scuola Grande di San Rocco, Wenecja

W centrum widzimy chwilę tuż przed śmiercią Zbawiciela. Jeden z żołnierzy wspina się właśnie po drabinie, by podać Mu gąbkę nasączoną octem. Pod krzyżem rozpaczają bliscy i uczniowie Chrystusa. Najbliżej krzyża rozpoznajemy Jego Matkę. Maria Magdalena i Jan spoglądają w górę. Pozostali, załamani, spuszczają głowy. Obok, z prawej strony, żołnierze grają w kości o szaty skazańca.

Z lewej i z prawej strony krzyża Jezusa pokazana jest natomiast chwila o kilka godzin wcześniejsza. Żołnierze dopiero stawiają krzyże z dobrym i złym łotrem. W ten sposób artysta na jednym obrazie pokazuje kolejne etapy ukrzyżowania. Dobry łotr (z lewej) patrzy na Jezusa, zły – odwrócony jest plecami. Ponieważ Chrystus przechylił właśnie głowę w kierunku skruszonego przestępcy, można się domyślić, że w tym momencie zapowiada jego zbawienie.

Na dalszych planach Tintoretto namalował wiele osób przyglądających się skazańcom. Kompozycję zamykają – z lewej i prawej strony – siedzący na koniach żołnierze nadzorujący przebieg egzekucji. Dowódca w ciemnej zbroi znajduje się z lewej strony.

Cały obraz pogrążony jest w lekko żółtawym świetle. Jak czytamy w Ewangelii: „Od godziny szóstej mrok ogarnął całą ziemię, aż do godziny dziewiątej” (Mt 27,45). Dlatego niebo pokryte jest bardzo ciemnymi, burzowymi chmurami. Artysta nadał jednak temu mrokowi niepokojący, żółty odcień.

Mimo że jesteśmy świadkami śmierci Chrystusa, dzieło wydaje się już zapowiadać Jego triumf. Zbawiciel na krzyżu nie sprawia wrażenia słabego i cierpiącego, lecz potężnego. Jego muskularne ciało promienieje złocistym blaskiem.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.