Gizdy, pieruny, hadyrlołki i... kapliczki

Karina Grytz-Jurkowska

publikacja 27.11.2016 23:56

Te opowiadania, nawet o błahych sprawach, uwieczniają ludzi, wydarzenia, emocje, uczucia i... gwarę.

Już po raz 23. nagrodzono najlepsze ze 104 prac, które zgłoszono do Regionalnego Konkursu Literackiego ”Ze Śląskiem na ty”. Jego finał odbył się w sobotę 26 listopada w Łubnianach.

Gizdy, pieruny, hadyrlołki i... kapliczki   Karina Grytz-Jurkowska /Foto Gość Czasem bohaterzy prac, jak np. śpiewająca babcia, byli obecni na sali i kibicowali uczestnikom W pisanych piękną śląską gwarą tekstach uczestnicy opisywali historie rodzinne, miejsca, które ich otaczają lub z których pochodzą, swoje przemyślenia, wspomnienia, a w przypadku dzieci był to często efekt rozmów z ołmami czy ołpami. Dzięki temu rozwijane były więzi międzypokoleniowe, a autorzy uwieczniali bezcenne migawki nieistniejącej już często rzeczywistości. Jak podkreślał jeden z członków jury, prof. Bogusław Wyderka z Katedry Języka Polskiego Uniwersytetu Opolskiego, nie brakowało w nich humoru, zaskakujących, dających do myślenia bądź typowych dla kultury ludycznej wątków.

Prace oceniane były w 4 kategoriach wiekowych. Najmłodszy uczestnik liczył 7 lat, najstarszy 66. Jury tradycyjnie przewodniczyła prof. Teresa Smolińska z Katedry Kulturoznawstwa i Folklorystyki Uniwersytetu Opolskiego, prof. Bogusław Wyderka z Katedry Języka Polskiego Uniwersytetu Opolskiego, mgr Jan Goczoł - poeta, literat oraz emerytowany nauczyciel Piotr Badura.

Gizdy, pieruny, hadyrlołki i... kapliczki   Karina Grytz-Jurkowska /Foto Gość Najlepsze prace były odczytywane podczas sobotniego finału Sobotnią galę uświetnił w tym roku muzycznie Jerzy Kaufmann, zaś najlepsze prace czytała Gabriela Dworakowska. Organizatorem konkursu jest Łubniański Ośrodek Kultury.

W najmłodszej kategorii (klasy 1-4 szkoły podstawowej) pierwsze miejsce zdobył Sebastian Macioszek. Drugie otrzymała praca zbiorowa Blanki Kołodziej, Niny Wieczorek, Pawła Langosa i Łukasza Nikisza. Trzecie przypadło Paulinie Moj. Jury przyznało też wyróżnienia: Melanii Świtale, Mirelli Sadlo i Janowi Milkowi.

Spośród uczniów klas 5-6 za najlepszą uznano pracę Rafała Noconia, a kolejne nagrody przypadły Kamilowi Ledwigowi i Lindzie Smudzie. Wyróżniono też Martynę Tront, Dawida Wosia i Magdalenę Springer.

Wśród gimnazjalistów doceniono opowiadanie Damiana Niesłonego, a także Szymona Lipca i Tomasza Polednia. Wyróżnienia otrzymali: Laura Mross, Dorota Wilkowska i Paweł Stosiek.

W ostatniej kategorii - uczniów szkół średnich, studentów i dorosłych uczestników pierwsze miejsce otrzymał Piotr Tomanek, drugie ex aequo Edeltrauda Gambka oraz Renata Polak, a trzecie Anna Wierszak. Jury wyróżniło też Marię Mitrengę, Gabrielę Smyk i Karinę Stotko oraz Gabrielę Cyrys.

Gizdy, pieruny, hadyrlołki i... kapliczki   Karina Grytz-Jurkowska /Foto Gość Laureaci 23. Regionalnego Konkursu Literackiego”Ze Śląskiem na ty” podczas gali wręczenia nagród O czym pisali laureaci? Sebastian Macioszek z PSP w Starych Siołkowicach opisywał niespotykanych już na wsiach hadyrlołkach i pięknym zwyczaju „ścióngania cołpki” przy mijanych krzyżach i kapliczkach. Rafał Nocoń z PSP w Suchej opowiedział o swojej ołmie, która śpiewa w „Suskich Skowronkach”, Damian Niesłony o dziadku, który był krawcem, a Piotr Tomanek, wspominając kuchenne smaki ze swojego dzieciństwa, roztoczył obraz ciepłego domu, w którym prócz ciężkiej pracy był czas na miłość i rodzinne spotkania przy stole. Było też o kapliczkach, dziadkach, rodzicach i innych mieszkańcach wsi, o byciu Ślązakiem, a także o pisarce - Helenie Buchner.

- To już mój trzeci udział w tym konkursie. Wcześniej opisywałem naszą pielgrzymkę na Górę Świętej Anny, później pisałem o tym, jak ołpa chodził do szkoły. Teraz trzeba było tylko znaleźć temat i ostatecznie pisałem o tym, jak babcia śpiewa w Suskich Skowronkach. Opowiadanie babci uzupełnił wiedzą z książek o historii Suchej. - Z gwarą nie było problemu, bo mówię nią w domu, ale miejscami trudno ją było zapisać, czasem brakowało słówek. Wtedy dopytywałem babcię - mówi Rafał Nocoń. I już planuje w przyszłorocznej edycji napisać o klubie sportowym.

Organizatorem konkursu jest Łubniański Ośrodek Kultury, zaś patronat medialny objął nad nim "Opolski Gość Niedzielny".