Apostołowie i twórcy alfabetu

GN 6/2017 |

publikacja 09.02.2017 00:00

Apostołowie Słowian zwykle byli przedstawiani na obrazach przypominających nieco prawosławne ikony.

Wasilij GinowskiŚwięci Cyryl i Metody fresk, 1871Bigorski monaster św. Jana Chrzciciela, okolice Debar (Macedonia) Wasilij GinowskiŚwięci Cyryl i Metody fresk, 1871Bigorski monaster św. Jana Chrzciciela, okolice Debar (Macedonia)

Nazywano ich apostołami Słowian. To dwaj bracia, bizantyńscy duchowni, Grecy z Salonik – Metody i Konstantyn, który po wstąpieniu do klasztoru przybrał imię Cyryl.

W 863 roku książę Rościsław, władca Państwa Wielkomorawskiego, wystosował do cesarza bizantyńskiego Michała prośbę, by przysłał mu misjonarzy, którzy potrafiliby szerzyć chrześcijaństwo w języku zrozumiałym dla mieszkańców jego ziem. Słynący jako kaznodzieje Konstantyn i Metody znakomicie nadawali się do pełnienia tej misji. W Salonikach (słowiańska nazwa: Sołuń), z których pochodzili, mieszkało wówczas bardzo wielu Słowian. Obaj bracia doskonale znali ich język (jeszcze wówczas nie wykształciły się w pełni poszczególne języki słowiańskie).

Konstantyn, w związku z brakiem znaków oddających dźwięki języka słowiańskiego, stworzył (opierając się częściowo na alfabecie greckim) alfabet pisma staro-cerkiewno-słowiańskiego, zwany głagolicą. Kilkadziesiąt lat później w Bułgarii uczniowie Konstantyna i Metodego zmodyfikowali głagolicę, nadając nowemu alfabetowi nazwę „cyrylica”. Z niej wywodzą się obecne alfabety Rosji, Bułgarii, Macedonii i Serbii.

Apostołowie Słowian zwykle byli przedstawiani na obrazach przypominających nieco prawosławne ikony. Ich wizerunki stały się bardzo popularne w krajach słowiańskich w czasie odrodzenia narodowego w XIX wieku. Twórca tego fresku, Mecedończyk Wasilij Ginowski, malarz z Galičnika, położył nacisk na zasługi braci w tworzeniu alfabetu słowiańskiego. Karta, którą wspólnie trzymają, zawiera właśnie ten alfabet.

Fresk dekoruje zewnętrzną fasadę średniowiecznego klasztoru św. Jana Chrzciciela. Określenie „bigorski” pochodzi od tufu (po macedońsku бигор – bigor), z którego wzniesiono budynki klasztoru.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.