Konferencja odbyła się 21 stycznia 2010 roku w Sali Rady Wydziału Filologicznego im. Prof. Zbigniewa Jerzego Nowaka w Katowicach. Celem obu inicjatyw było uczczenie wybitnego badacza literatury, nauczyciela akademickiego, wzoru do naśladowania, przyjaciela i wspaniałego człowieka, jak Jubilata scharakteryzował obecny na konferencji Dyrektor Instytutu Nauk o Kulturze- prof. Bogdan Zeler.

Prof. Stefan Zabierowski, ur. w 1940 r., kończył polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Z tym miastem wiąże się wiele wspaniałych wspomnień z Jego młodości, dotyczących profesorów akademickich oraz ludzi świata nauki i kultury, który otworzył swoje podwoje przed młodym, chłonnym wiedzy studentem. Sam Jublilat podczas swojego przemówienia na zakończenie uroczystości podkreślił rolę dawnej stolicy Polski w Jego życiu. Kolejny etap to Katowice. Związał się z Uniwersytetem Śląskim, gdzie wykłada i prowadzi ćwiczenia oraz seminaria magisterskie i doktoranckie. Udział studentów w konferencji oraz księga pamiątkowa, w której znalazły się artykuły nie tylko znanych i uznawanych przedstawicieli polskiej humanistyki, ale też większości doktorantów Jubilata, świadczą o wielkim szacunku, jakim cieszy się wśród swoich uczniów. Jednym ze studentów Profesora był niegdyś prof. Marek Piechota, który nakreślił zgromadzonym w sali Rady Wydziału portret najlepszego nauczyciela, którego wykłady pamięta po wielu latach, a egzamin po trzecim roku studiów kojarzy, nie tylko z nieprzyjemnym egzekwowaniem wiedzy, ale kolejną okazją do jej pogłębienia.

Laudacje nadesłane przez prof. Irenę Bajerową (dr h.c. UŚ) i prof. Zdzisława Najdera oraz wygłoszone przez przedstawicieli instytutów naukowych Wydziału Filologicznego, profesorów - Andrzeja Gwoździa, Krystynę Heską- Kwaśniewicz, Aleksandra Nawareckiego, Edwarda Polańskiego, przez zaprzyjaźnionych uczonych z Krakowa i Tarnowa - Tadeusza Kłaka, Wojciecha Ligęzę, a także zespół współpracowników z Zakładu Kultury Literackiej, którzy zorganizowali uroczystość, dowodzą, że Jubilat cieszy się w kręgach akademickich również wielką sympatią.

Stefan Zabierowski jest znany przede wszystkim jako badacz twórczości i biografii Josepha Conrada i jego roli w kulturze polskiej. Jak to określił prof. Jerzy Paszek- jeden z uczestników konferencji - z dwóch możliwości wyboru podejścia do historii literatury- uniwersalnej i scjentycznej Profesor zdecydował się na tę drugą i „przez 40 lat trwał w monogamicznym związku z Josephem Conradem”. Przeglądu i krótkiego omówienia wszystkich najważniejszych prac naukowych S. Zabierowskiego dokonał podczas konferencji prof. Stanisław Gawliński (UJ) w swoim referacie „Stefan- Conrad- Zabierowski”. W latach 1971-2008 na polskim rynku, za sprawą S. Zabierowskiego, ukazały się m. in. następujące pozycje: "Conrad w Polsce. Wybrane problemy recepcji krytycznej w latach 1896-1969", "Conrad w perspektywie odbioru", "Dziedzictwo Conrada w literaturze polskiej XX wieku", "Jak czytać Lorda Jima?", "Wojna i pamięć" i wydana ostatnio "W kręgu Conrada".

Wierność Conradowi to nie jedyna oznaka stałości S. Zabierowskiego, czego świadectwem były wzruszające podziękowania złożone Jubilatowi za wieloletnią działalność przez Ewę Żurawską- przewodniczącą zakładowej Solidarności. Od 1 października 1980 r. Profesor był członkiem powołanego wówczas do życia Komitetu Założycielskiego NSZZ ,,Solidarność”. Okres ten tak wspominali na łamach ,,Gazety Uniwersyteckiej” z lipca 2005 r. (nr 10) Krystyna i Stefan Zabierowscy oraz Krystyna Urban:

„Solidarność" na filologii ukształtowała się w drodze swoistego "zamachu stanu" i była drugim ośrodkiem na Uniwersytecie Śląskim po Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym. A było to tak: w wielkiej tajemnicy - również przed sobą - dwie delegacje pojechały do Krakowa, by przywieźć stosowne materiały z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie odbyło się wydziałowe zebranie Zrzeszenia Nauczycieli Polskich, w trakcie którego zwolennicy "Solidarności" postanowili podjąć próbę przekształcenia organizacji ZNP na koło "Solidarności". Zamysł wydawał się bardzo ryzykowny.(...) Wbrew obawom rzecz powiodła się nadzwyczaj i tak powstało Koło Pracowników Polonistyki NSZZ "Solidarność". Na przewodniczących wybrano Leonarda Neugera, profesor Irenę Bajerową i Stefana Zabierowskiego”.

Wspomnianą konferencję ,, Literatura i historia” otworzył J.M. Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Wiesław Banyś, składając życzenia i wręczając szanownemu Jubilatowi oficjalny list gratulacyjny. Następnie wystąpili prof. Rafał Molencki, Dziekan Wydziału Filologicznego, i prof. Bogdan Zeler, dyrektor Instytutu Nauk o Kulturze.

Wśród wystąpień konferencyjnych warto odnotować referat prof. Tadeusza Miczki Ułańska szarża na czołgi. O micie kawalerii w ,,Lotnej” Andrzeja Wajdy. Nawiązując do II rozdziału książki S. Zabierowskiego „Wojna i pamięć” (literatura dotycząca II wojny światowej to drugi, ważny obszar zainteresowań badawczych Jubilata), referent zwrócił uwagę na antykwaryczny charakter mitu o kawalerii i omówił próby przełamania jego romantycznej wersji w filmie wybitnego polskiego reżysera. Podkreślił ważną rolę, jaką w twórczości Wajdy odgrywał koń, zwłaszcza biały, który pojawiał się w obrazach reżysera zawsze, nawet gdy film nie poruszał tematyki ułańskiej i polskiego września 1939r.

Odmianom powrotów pisarzy i poetów emigracyjnych na przestrzeni lat 1980-89 przyjrzał się prof. W. Ligęza. W swej propozycji badawczej Literatura powrotów II wyróżnił cztery nurty literatury emigracyjnej końca XX wieku: idealistyczny – nostalgiczne wspomnienia z kraju; fantasmagoryczny - opisujący cierpienie wykorzenionych; negatywny - związany z niemożnością powrotu do kraju i autokreacyjny, rozrachunkowy.

„Pisarz w nieznanym kraju” - to tytuł wystąpienia kolejnego zaproszonego gościa – prof. Stanisława Jaworskiego, który omówił sposoby opisu bądź kreowania polskiej rzeczywistości czasów PRL-u przez pisarzy emigracyjnych, którzy po 1939r. zdecydowali się na pozostanie poza granicami ojczyzny. Dla nich Polska stała się nieznanym krajem, obecnym w ich pamięci tylko jako wspomnienie.

Podczas konferencji wystąpili również wspomniani wcześniej profesorowie J. Paszek, M. Piechota, S. Gawliński, którzy w kilku słowach zachęcili do przeczytania zamieszczonych w księdze pamiątkowej artykułów ich autorstwa, natomiast zdecydowali się swoje mowy poświęcić głównie osobie Stefana Zabierowskiego.

Uroczystości zakończyła promocja księgi pamiątkowej dedykowanej S. Zabierowskiemu „Opowiedzieć historię”. Autorzy szkiców otrzymali od redaktorek B. Gontarz i M. Krakowiak egzemplarz pięknie wydanej przez Wydawnictwo UŚ i bogatej w treści książki. Na jednej z pierwszych stron znajduje się zdjęcie Jubilata. Nieśmiały uśmiech przebijający z fotografii Profesora, tak często obecny na jego twarzy, jest zawsze skierowany do rozmówcy, a nie, jak często się zdarza u innych, stanowiący maskę fałszu i pozorów - co zauważył W. Ligęza podczas laudacji.

Na koniec Jubilat, któremu towarzyszyli żona Krystyna i syn Maciej, utonął w kwiatach, życzeniach i gratulacjach. Jak zwykle skromny, zdziwiony zamieszaniem wokół swojej osoby, niezwyczajny do traktowania Go jako przedmiotu zachwytów, Profesor podziękował wszystkim i każdemu z osobna. A po głowie snuły mu się pewnie pomysły na nową książkę, wszak jego ukochany Conrad uczył: ,,Tylko praca daje okazję odkryć nam nas samych, pokazać to, czym naprawdę jesteśmy, a nie tylko to, na co wyglądamy.”