Andy Warhol jest najbardziej znanym przedstawicielem pop-artu. Do dziś jego osoba budzi wiele kontrowersji. W wieku 24 lat ufarbował swoje włosy na siwy kolor, był człowiekiem wielu paradoksów.

Urodził się 6 sierpnia 1928 roku w Pittsburgu. Jego rodzice wyjechali do USA z wioski Miková w północno wschodniej Słowacji. Andy w dzieciństwie był chorowity i pozostawał pod dużym wpływem matki. Ukończył studium projektowania graficznego w Instytucie Technicznym Carnegie i w roku 1949 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie pracował jako zawodowy grafik dla czasopism.

Andy Warhol jest znany przede wszystkim z prostych kompozycji o wysokim kontraście kolorystycznym, do których używał techniki serigrafii. Pop-art to radość koloru i wolność formy, a wszystko to z lekka domieszką kiczu. Najsłynniejszy przedstawiciel pop-artu motywy i żywe barwy czerpał z popkultury. Odtwarzał portrety największych gwiazd świata rozrywki, do których należeli Marilyn Monroe oraz Elvis Presley. Wszystko co malował traktował przedmiotowo i bez zbędnych emocji.

Klasyczny, pop-artowski wizerunek Marilyn Monroe.
Większość rzeczy wytwarzanych przez Andy'ego Warhola obracała się wokół konceptu kultury amerykańskiej. Malował pieniądze, jedzenie, ważne osobistości oraz przedmioty codziennego użytku, wszystko, co wedlug niego reprezentowało kulturalne wartości Stanów Zjednoczonych. Dla przykładu, Coca-Cola utożsamiana była z demokratyczną równością: "Najbogatsi konsumenci kupują zasadniczo te same rzeczy co najbiedniejsi. Możesz oglądać telewizję i zobaczyć Coca-Colę i wiesz, że prezydent pije Colę, Liz Taylor pije Colę i pomyśl, że ty też możesz pić Colę."

Dla Warhola istotne było określenie własnego przekazu artystycznego. Przyjaciele zasugerowali mu, że powinien malować rzeczy, które kocha najbardziej. Z racji tego, że Warhol zwykł brać rzeczy dosłownie, na swoją pierwszą większą wystawę namalował słynne puszki zupy Campbell’s, które jadał na obiad przez większość swojego życia.

Zaczął używać sitodruku do produkcji obrazów ze znanymi amerykańskimi produktami właśnie od puszki zupy. Proszek Brillo i banknoty dolarów miały dla niego taka sama wartość jak podobizny ludzi. Warhol uważał, że wszystkie artykuły konsumpcyjne społeczeństwa amerykańskiego to przedmioty pop. Idąc tym tropem, szukał sposobu na tworzenie sztuki posługującej się produktami kultury masowej, którą chciał produkować masowo. Mówił, że chce być jak maszyna.

W swoim atelier w Nowym Jorku, zatrudniał i nadzorował artystów, zaangażowanych w produkcję druków, butów, filmów, książek, itp. Uważał, że interesy są najlepszym rodzajem sztuki. Warhol w wielu dziedzinach swojej działalności zajmował częściej miejsce producenta niż samego twórcy. Z artysty stopniowo stawał się osobą decydującą o kierunku swojej firmy. Wymyślał ideę związaną z danym przedmiotem i nadzorował jej wykonywanie.

Warhol i inni przedstawiciele pop-artu określili pozycję współczesnego artysty jako osoby profesjonalnej, komercyjnej i popularnej. Artysta w przekonaniu przedstawicieli pop-artu stał się wartościową częścią społeczeństwa, która w sztuce używa metod i symboliki dostępnej dla wszystkich. Chociaż Andy Warhol znany jest przede wszystkim ze swoich obrazów i filmów, rozwijał się także w innych dziedzinach sztuki. Zaczął swoją karierę rysując ilustracje reklamowe dla czasopism. Niektóre z jego rysunków były opublikowane w małych broszurach, np. "Yum, Yum, Yum", "Ho, Ho, Ho" i "Shoes, Shoes, Shoes".

Twórczość filmowa Warhola nie jest w Polsce zbyt dobrze znana. Warhol wraz z przyjaciółmi odgrywali happeningi i prezentacje teatralne podczas przyjęć. Zawierały one muzykę, film i projekcje slajdów. Sztuka Warhola nie była łatwa w odbiorze, ale jego dokonania jako reżysera wywarły ogromny wpływ na współczesne kino. Filmowa twórczość Warhola opiera się na grze z publicznością. Artysta pozostawiał widza w niepewności, nie zdradzając mu swoich motywacji. Filmy Warhola bawiły się kulturą popularną, wykorzystując istniejących już bohaterów czy schematy gatunkowe. Pojawiały się w nich postaci zaczerpnięte wprost z kultury popularnej np.: Batman, Dracula, Frankenstein czy Tarzan.

Droga artystyczna, którą podążał Andy Warhol, zawiodła go na szczyt w dziedzinie ilustracji reklamowej. Będąc na szczycie w pewnym momencie uświadomił sobie, że sam stał się "ikoną popkultury" tak samo jak obiekty jego obrazów. Kreując się na symbol pop-kultury w pewnym momencie zamilkł. W wywiadach na każde pytanie odpowiadał tylko tak albo nie.

Dla Warhol przedmioty popularne mogły być częścią przekazu artysty. Warhol malował pieniądze, ponieważ chciał je posiadać. Dzieła mówiły o sztuce jako produkcie reklamowym i w ten sposób jego obrazy poruszały problematykę związaną z wartością artystyczną sztuki.

Przełom w życiu artysty nastąpił 3 lipca 1968 roku, kiedy postrzeliła go umysłowo chora feministka. Aresztowana dzień po zamachu , powiedziała, że "miał za dużą kontrolę nad moim życiem". Warhol cudem przeżył, ale gdy wrócił do zdrowia zamknął się w sobie. Obsesyjnie bał się śmierci. Zmarł po banalnej operacji woreczka żółciowego Już cztery lata po śmierci Andy'ego Warhola w słowackich Medzilaborcach otwarto pierwsze muzeum poświęcone jego sztuce. Pop-art przyniósł zmianę teorii sztuki, jej celów i wrażliwości, ale przede wszystkim wpłynęła na socjologię sztuki. Andy Warhol tym samym stał się symbolem pop-artu i przeszedł do historii jako artysta pełen paradoksów.

Artykuły z poszczególnych działów serwisu KULTURA:

Film

Literatura

Muzyka

Sztuka

Zjawiska kulturowe i społeczne

Sylwetki

Rodzina i społeczeństwo