Ekranizacje „Ben Hura" Lewisa Wallace

publikacja 10.06.2005 12:43

Powieść opowiada historię księcia żydowskiego Judy Ben-Hura niesłusznie skazanego na galery przez rzekomego przyjaciela, Messalę, namiestnika rzymskiego w Judei. Juda ratuje życie dowódcy rzymskiej floty Quintusowi Arriusowi i odzysykawszy wolność powraca w rodzinne strony, pałając żądzą zemsty na rzymskim namiestniku Judei. Dopiero perswazje ukochanej Esther, która twierdzi, że opętany misją odwetu upodobnił się do swego prześladowcy i kata, Messali, powodują że zaczynają do niego docierać nauki nauczającego w okolicy Chrystusa, który każe kochać nieprzyjaciół. Dzięki jej namowom, z matką i siostrą wykradzionymi z azylu dla zadżumionych, uczestniczy w Drodze Krzyżowej Chrystusa.

Ben Hur (1907); Reż. Sidney Olcott; w roli tytułowej wystąpił Herman Rottger; USA
Film trwał 15 minut, co oczywiście zmusiła scenarzystów do dokonania pewnych uproszczeń i zmian w intrydze. I tak np. Ben Hur nie został zesłany na galery, to wyścig rydwanów zdecyduje o tym czy zostanie skazany, w wyścigu rydwanów bierze udział tylko dwóch woźniców, Ben Hur i Massala.


"Ben Hur" (1925); Reż. J.J. Cohn, Fred Niblo, Charles Brabin; wyk: Ramon Novarro (Ben Hur), Francis X. Bushman (Messala), May McAvoy (Esther); USA; czarno-biały, 146 minut

W roli tytułowej wystąpił jeden z najsłynnieszych amantów kina niemego, a asystentami reżysera byli dwaj późniejsi mistrzowie kina amerykańskiego William Wyler i Henry Hathaway. Była to najdroższa superprodukcja w dziejach filmu niemego z budżetem 3,9 miliona dolarów.

W realizowanych w pobliżu Livorno(Włochy) scenach bitwy morskiej użyto rekordową ilość kamer, bo aż 48. W czasie kręcenia scen wyścigu rydwanów, jedno z kół odpadło, a kaskader powożący rydwanem wypadł z niego i zginął na miejscu.

Film przeszedł do historii kina, do dzisiaj wywiera wrażenie epickim rozmachem i wieloma znakomicie sfilmowanymi scenami, m.in. wyścigiem rydwanów.

"Ben Hur" (1959); Reż. William Wyler; wyk: Charlton Heston (Judah Ben-Hur), Jack Hawkins (Quintus Arrius), Stephen Boyd (Messala), Haya Harareet (Esther), Hugh Griffith (Sheik Ilderim); zdjęcia: Robert Surtees; muzyka: Miklos Rozsa; USA; 217 minut

Ostatnia jak dotychczas, monumentalna, nagrodzona 11 Oscarami (dla najlepszego filmu, za reżyserię, główną rolę męską dla Charlesa Hestona, drugoplanową rolę męską dla, zdjęcia, muzykę, montaż, dźwięk, kierownictwo artystyczne, kostiumy i efekty specjalne) ekranizacja powieści.
Również film Wylera, który wersji z 1925 r. sprawował m.in. nadzór nad słynną sceną wyścigu rydwanów, powstał w wytwórni MGM. Do historii kina przeszły sceny wyścigu rydwanów. W filmie udało się przekonująco przedstawić przemianę tytułowego bohatera, który uczy się, że ostatecznie miłość zwycięża nienawiść, przyjmuje przesłanie Chrystusa i zostaje jego wyznawcą.