Żadne archiwum na świecie nie może poszczycić się tak starymi i bezcennymi zbiorami. Dziesiątki milionów dokumentów, z których najstarsze sięgają VIII w., umieszczone są na półkach, których łączna długość sięga 85 km. W dużym uproszczeniu są tam m.in. prywatne dokumenty papieży, akta dotyczące zarządzania Kościołem, dokumenty sekretariatu stanu, urzędów watykańskich i nuncjatur. To, jak mówią historycy, najciekawsze archiwum świata mieści się w specjalnym klimatyzowanym bunkrze leżącym pod Dziedzińcem Szyszki, po którym spacerują turyści zwiedzający Muzea Watykańskie. Część zbiorów przechowywana jest też w salach Pałacu Apostolskiego. Archiwum w obecnym kształcie powstało w 1612 r. z woli Pawła V. 

Ani tajne, ani niedostępne

Prace nad przygotowaniem jubileuszowej wystawy trwały półtora roku, a zaangażowanych w nie było ponad 150 restauratorów, techników i archiwistów. – Wyzwaniem było nie tylko wybranie eksponatów oddających przekrojowo bogactwo archiwum, ale takie przygotowanie ekspozycji, by nie uległy one uszkodzeniu – mówi pomysłodawca wystawy, prefekt archiwum bp Sergio Pagano. Stąd – jak dodaje – odpowiednio przyćmione oświetlenie i szczelne gabloty, w których panuje specyficzny mikroklimat. Bezcenne dokumenty co dwa dni są kontrolowane przez pracowników archiwum. W gablotach wymieniane są m.in. specjalne sole, których zadaniem jest pochłanianie wilgoci.