Święta Cecylia była chrześcijanką, która złożyła ślub czystości. Mimo że zmuszono ją do małżeństwa z poganinem, nie tylko nie złamała ślubu, lecz jeszcze go nawróciła. Oboje ponieśli potem śmierć męczeńską.

Luis de Madrazo, malując obraz, oparł się na opisie żywota świętej, zawartym w „Złotej legendzie”, dziele żyjącego w XIII w. włoskiego zakonnika Jakuba de Voragine. „Trzy razy kat uderzał mieczem w szyję Cecylii, nie zdołał jednak obciąć jej głowy. Ponieważ przepisy obowiązujące w Cesarstwie Rzymskim zakazywały wykonać czwartego uderzenia, Cecylia żyła jeszcze trzy dni” – pisze Jakub de Voragine.

Na szyi świętej odnajdujemy ślad uderzenia mieczem. Ostatnie dni życia Cecylia wykorzystała na rozdanie swego majątku ubogim. Prosiła także papieża Urbana I o opiekę nad osobami, które nawróciła. Obok św. Urbana widzimy Waleriana, męża Cecylii, trzymającego wieniec z róż. Nawiązuje on do historii jego nawrócenia. Namówiony przez małżonkę Walerian przyjął chrzest. Wówczas ukazał się anioł, który wręczył mu wieniec z róż na znak zachowania czystości. Wieniec miał być niewidoczny dla osób nieczystych.

Walerian trzyma w ręce również gałązkę palmy, oznaczającą śmierć męczeńską, która wkrótce go dosięgnie. Z prawej strony kronikarz spisuje żywot św. Cecylii. A na leżącej w lewym dolnym rogu obrazu karcie czytamy po łacinie: „Caecilia V. M.” (Cecylia, dziewica i męczennica). Obok kilka skrzyżowanych instrumentów, przypominających, że święta jest patronką muzyki kościelnej.