Doktor Tadeusz Kukiz (ojciec Pawła, znanego muzyka) ich śladów szukał wszędzie. Na trop jednej trafił w Krakowie, innej w Londynie. Ale najwięcej wizerunków i figur Madonn odnalazł na Dolnym Śląsku. Polacy wywiezieni z Kresów zabierali je ze sobą, choć władza sowiecka zabraniała. W nowych, małych ojczyznach wizerunki łaskami słynące pozwalały im choć trochę poczuć się jak w domu. Dla Tadeusza Kukiza poszukiwanie kresowych Madonn stało się dziełem życia. Za to dzieło – spisane w dwóch tomach – został właśnie uhonorowany mianem Kustosza Pamięci Narodowej.


Za „propagandę antysowiecką”


Dzieciństwo spędził w województwie tarnopolskim. Po wkroczeniu Sowietów rodzina Kukizów została wywieziona do Kazachstanu. Bez ojca. Matka Tadeusza – Anna ostatni raz widziała męża w piwniczce willi zajętej przez NKWD w Łopatynie. Dopiero pół wieku później radziecki Czerwony Krzyż oficjalnie poinformował, że Marian Kukiz, przodownik polskiej Policji Państwowej, został skazany na śmierć za „propagandę antysowiecką”. Wyrok wykonano w lwowskim więzieniu 26 czerwca 1941 roku.
Matka z dwojgiem dzieci przeżyła gehennę wywózki w bydlęcym wagonie, a potem katorżniczej pracy na budowie elektrowni. Mieszkali w szałasie na kazachskim stepie, potem w ziemiance. Tadeusz chorował na czerwonkę i dur plamisty. Do Polski Kukizowie wrócili dopiero w 1946 r. Na Śląsk Opolski. Kresy pozostały jednak głęboko w sercach. 
Tadeusz Kukiz po ukończeniu studiów medycznych przez niemal 30 lat prowadził w Niemodlinie (woj. opolskie) oddział chorób wewnętrznych i kierował kołem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Ale każdą wolną chwilę poświęcał podróżom i pasji „tropienia” sakralnych zabytków kresowych. – Stał się jednoosobową instytucją, która zrobiła dla zachowania tego dziedzictwa więcej niż cały aparat państwa – mówi Maciej Wojciechowski, autor filmów o Kresach.