Wskoczyć potrafi każdy, ale nie każdy potrafi pływać. Co zrobić, żeby się nie utopić? Powiedzmy sobie szczerze, czytanie specjalistycznych podręczników to jak uczenie się pływania z filmów. Teoretycznie można uprawiać fizykę, ale wielu innych czynności trzeba nauczyć się w praktyce. Z drugiej strony – pozostając w analogii sportowej – wskakiwanie od razu na głęboką wodę jest bardziej niż ryzykowne. Może się udać, ale wcale nie musi. W przypadku gry na giełdzie, inwestowania w fundusze to ryzyko jest dosyć łatwe do określenia. Nieznający mechanizmów giełdowych gracz może po prostu stracić całe oszczędności. Pomiędzy czytaniem na kanapie a topieniem się na głębokościach jest jeszcze wyjście pośrednie. Nauka z instruktorem.

Kwota na start

Jak działa inwestowanie na giełdzie z instruktorem? VCR to internetowa gra giełdowa. Dzięki niej przyszły gracz może wcielić się w rolę inwestora, który ma do dyspozycji określoną kwotę pieniędzy (tzw. kapitał startowy). Gra polega na inwestowaniu w spółki giełdowe czy takie, które na giełdzie jeszcze nie funkcjonują. Gracz dostaje taką samą ilość informacji jak w przypadku rzeczywistych inwestycji i prawdziwej giełdy. Ma więc do dyspozycji np. raporty finansowe firm, w których zainwestowanie rozważa. Celem gry jest oczywiście zarobienie jak największej kwoty pieniędzy, ale zanim do tego dojdzie, gracz poznaje mechanizmy rządzące giełdą.

Dla bardziej zaawansowanych graczy proste inwestowanie w jedną spółkę może być zbyt łatwe. Oni mogą ćwiczyć różne strategie inwestycyjne, tworzyć całe grupy spółek (portfele inwestycyjne) i ćwiczyć np. szybkie zarabianie, obarczone dużym ryzykiem, albo scenariusz, w którym zysk przyjdzie po dłuższym czasie, za to prawdopodobieństwo, że inwestycja „nie wypali”, jest znacznie mniejsze. Dla spółek, które już są obecne na warszawskiej giełdzie, ich wyceny są codziennie weryfikowane i ustalane do poziomu cen, jakie spółki rzeczywiście w czasie danej sesji osiągnęły. To jest niemożliwe w przypadku, gdy gracz na wirtualną giełdę wprowadzi spółkę, która na tej prawdziwej nie występuje. W takim przypadku VCR wymagał stworzenia metodologii oceny innowacyjności i wyceny przedsięwzięć typu start-up.

Baw się i ucz

Gra VCR należy do dużej grupy gier edukacyjnych (tzw. edutainment). W tej grupie są gry historyczne i takie dla miłośników fizyki, chemii czy matematyki. Gry pomagają zrozumieć zmiany klimatu i np. wędrówkę kontynentów. Grając, można się nauczyć języków obcych i pomóc astronomom znajdować np. planety pozasłoneczne. Główną ideę gier edukacyjnych można streścić w zasadzie w jednym haśle. Edukować przez rozrywkę. A wracając do VCR, powstała w 2007 roku jako wspólna inicjatywa członków projektu CambridgePYTHON – Tomasza Fudały i dr. Kamila Kuleszy. Była następnie rozwijana podczas kolejnych edycji Letnich Praktyk Badawczych, prowadzonych w Polskiej Akademii Nauk przez zespół Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów. Jak granie wygląda w praktyce? VCR jest grą przeglądarkową. To oznacza, że na komputerze w domu nie instaluje się żadnego programu, by grać, trzeba za to mieć dostęp do internetu. Na wstępie gracz rejestruje się w serwisie internetowym www.vcr-gra.pl i... dostaje na start kwotę 5 mln P$2 (PYTHON dolarów). Od tego momentu może kupować, sprzedawać udziały czy wyceniać wartość tego, co jest w jego posiadaniu. W każdym momencie gracz może skorzystać z opcji pomocowych, z zakładki „Poradnik inwestora”, „Jak grać?” oraz „FAQ”. To dzięki zawartym w tych działach podpowiedziom uczy się podstawowych zasad poruszania się w świecie funduszy inwestycyjnych, podstawowych mechanizmów dobrych przedsięwzięć oraz zasad inwestowania.

Od amatora do profesjonalisty

Gra trwa przez 10 tygodniowych tur. Każda z nich odpowiada rocznemu okresowi życia funduszu. Gdy gracz nie zainwestuje wszystkich otrzymanych na starcie środków, te automatycznie kierowane są na wirtualną lokatę bankową, 6 proc. w skali rocznej. Gdy gracz potrzebuje więcej pieniędzy, może je pożyczyć na warunkach 12 proc. w skali roku. Każda tura (rok) kończy się raportem, a także propozycjami, w które fundusze zainwestować. Dokładnie tak samo jak na prawdziwej giełdzie. VCR może być wykorzystywany przez amatorów i zawodowców (osoby podejmujące w firmie kluczowe decyzje inwestycyjne). Może być narzędziem dla prowadzących zajęcia dydaktyczne, ale także dla tych, którzy wirtualne inwestowanie chcą traktować jak rozrywkę. Zarejestrowanie się na stronie internetowej gry, jak i sama gra są bezpłatne.