Miecze na lemiesze

Leszek Śliwa

GN 28/2014 |

publikacja 10.07.2014 00:15

Mężczyzna stojący w środku to Izajasz, jeden z największych proroków Starego Testamentu.

Jan Breughel Starszy i Hendrik van Balen  „Proroctwo Izajasza”  olej na blasze miedzianej, 1609  Stara Pinakoteka, Monachium Jan Breughel Starszy i Hendrik van Balen „Proroctwo Izajasza” olej na blasze miedzianej, 1609 Stara Pinakoteka, Monachium

Podtrzymuje on tablicę, na której wypisane jest po łacinie proroctwo z drugiego rozdziału Księgi Izajasza: „On będzie rozjemcą pomiędzy ludami i wyda wyroki dla licznych narodów. Wtedy swe miecze przekują na lemiesze, a swoje włócznie na sierpy” (2,4). Cały obraz jest ilustracją tego proroctwa.

Na ziemi leżą fragmenty zbroi, miecze i rapiery. Również ściany obwieszone są uzbrojeniem. Z lewej strony widzimy kowali pracujących w kuźni. Można się domyślić, że nastał czas pokoju i przekuwają oni broń na narzędzia rolnicze.

Z prawej strony artyści namalowali trzy postacie kobiece. Są one personifikacjami znanych z mitologii rzymskiej trzech cnót rozkwitających w czasie pokoju. Pierwsza z lewej to Felicitas (szczęście, pomyślność). Trzyma ona w ręce kaduceusz – symbol Merkurego, rzymskiego boga handlu. W środku stoi Pietas, oznaczająca przywiązanie, pobożność i sumienność. Trzyma w ręce krzyż, co sugeruje położenie nacisku na pobożność. Z prawej znajduje się Abundantia (obfitość, bogactwo), niosąca wypełniony owocami róg obfitości.

Obraz jest więc wielką pochwałą czasów pokoju, w których ludzie mogą zajmować się spokojnie rolnictwem, rzemiosłem i handlem, budując swój dobrobyt. Są także spełnione niezbędne warunki do kultywowania pobożnych praktyk i życia rodzinnego. Takie wezwanie było bardzo ważne w czasach, gdy w Europie narastały wielkie konflikty polityczne, gospodarcze i religijne. Kilka lat po powstaniu dzieła, w roku 1618, w sercu Europy wybuchła wielka wojna, która trwała trzydzieści lat i spustoszyła sporą część kontynentu.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.