Sprawiedliwość i łaska

Leszek Śliwa

GN 22/2015 |

publikacja 28.05.2015 00:15

Trzy Osoby Boskie mają bardzo podobne twarze, różnią się właściwie tylko strojem.


Miguel Ximenez
„Trójca Święta”
olej i tempera na desce, 1480–1490
Muzeum Prado, Madryt Miguel Ximenez
„Trójca Święta”
olej i tempera na desce, 1480–1490
Muzeum Prado, Madryt

Artysta podkreśla w ten sposób równość Osób Trójcy Świętej. Z lewej strony widzimy Boga Ojca w ornacie podkreślającym Jego dostojeństwo. Namalowany z prawej strony Duch Święty ozdobiony jest skrzydłami, symbolizującymi Jego działanie. Ojciec i Duch podtrzymują za ramiona Chrystusa, ukazanego w chwili zdjęcia z krzyża. Jego rany w boku, dłoniach i stopach wciąż krwawią. Syn Boży opiera nogi na symbolicznym przedstawieniu kuli ziemskiej. Oznacza to, że jest pokazany jako Zbawiciel całego świata.


Ten oryginalny obraz jest połączeniem dwóch różnych schematów ukazywania Trójcy Świętej. Pierwszy to przedstawienie trzech jednakowych Osób, wspólnie sprawujących władzę nad światem. Są one równego wzrostu i zasiadają na jednym tronie. Drugi to tzw. Tron Łaski: ukazanie Boga Ojca siedzącego na tronie i trzymającego krzyż, na którym wisi Chrystus. W przedstawieniu tym Duch Święty pod postacią gołębia unosi się nad Ojcem i ukrzyżowanym Synem. Podobnie jak w Tronie Łaski kompozycja dzieła Miguela Ximeneza opiera się na podkreśleniu ofiarnej śmierci Jezusa. 


Bóg zasiada na tronie ustawionym przed namiotem. W ten sposób w średniowieczu królowie sprawowali swe sądy – objeżdżali kraj i w „warunkach polowych” rozstrzygali spory pomiędzy poddanymi. Obok monarchy stał wówczas dworzanin trzymający miecz, symbolizujący królewską sprawiedliwość.


Obraz Ximeneza podkreśla więc też rolę Boga jako najwyższego sędziego. Anioł stojący z lewej strony trzyma w ręce miecz sprawiedliwości. Z prawej widzimy jednak drugiego anioła z kwiatami lilii. Lilie są tutaj symbolem Bożej łaski. Trójca Święta jest bowiem nie tylko sprawiedliwa, ale też łaskawa.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.