To jedna z najważniejszych, ale i najbardziej tajemniczych polskich powieści. Nie wiadomo, co jest bardziej zagadkowe: wielowątkowa fabuła „Rękopisu znalezionego w Saragossie”, biografia autora czy dzieje różnych wersji tekstu. Hrabia Jan Potocki, pisarz, podróżnik i polityk, tworzył je przez całe życie. Między rokiem 1794 a 1814 powstało kilka wariantów dzieła, różniących się nie tylko w detalach, ale i w konstrukcji, liczbie wątków i bohaterów czy wręcz koncepcji całości. I oto teraz, dopiero 200 lat po śmierci jego twórcy, możemy przeczytać „Rękopis...” w kształcie, jaki ostatecznie nadał mu Jan Potocki. Co ciekawe, znacznie odbiegającym od tekstu, którym zachwycały się kolejne pokolenia czytelników. To niewątpliwie wydarzenie literackie roku.

Wśród fanów Scorsese i Coppola

Określenie „kultowy” jest obecnie jednym z najczęściej nadużywanych w stosunku do książek czy filmów. Ale w odniesieniu do powieści Jana Potockiego ten przymiotnik jest akurat adekwatny. Zwłaszcza po nakręceniu filmu na jej podstawie (w 1964 r.). „Rękopis znaleziony w Saragossie”, zrealizowany w modnej dziś konwencji fantasy, w której sen miesza się z jawą, zdobył tysiące fanów na całym świecie. Alfons van Worden zyskał bowiem rysy Zbigniewa Cybulskiego, Velasques – Gustawa Holoubka, a nieznośny Busqueros Zdzisława Maklakiewicza. Niepowtarzalne kreacje stworzyli tu także Iga Cembrzyńska, Barbara Krafftówna, Bogumił Kobiela, Leon Niemczyk i Franciszek Pieczka.