Rozmowa świętych

Leszek Śliwa

GN 28/2016 |

publikacja 07.07.2016 00:00

Obraz utrzymany jest w modnej we Włoszech w XV i I połowie XVI w. konwencji „santa conversazione” (święta rozmowa). Był to typ wizerunku Madonny przedstawiający ją z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych. Taka kompozycja symbolizuje Kościół.

Andrea Mantegna, Madonna Trivulzio, tempera na płótnie, 1497, Zamek Sforzów, Mediolan Andrea Mantegna, Madonna Trivulzio, tempera na płótnie, 1497, Zamek Sforzów, Mediolan

Matka Boża i Jezus są otoczeni tzw. mandorlą – aureolą w kształcie migdała, obejmującą całą postać. Mandorlę tworzą anioły w chmurach. Po obu stronach rosną drzewa owocowe oznaczające utracony raj, który zostaje przywrócony ludziom dzięki ofierze Chrystusa. Mały Jezus ma na szyi zawieszoną ozdobę z korala, symbolizującą krew, którą przeleje na krzyżu.

Widoczni na obrazie święci to: Jan Chrzciciel, Grzegorz I Wielki, Benedykt i Hieronim. Namalowany jako pierwszy od lewej Jan Chrzciciel trzyma swój atrybut – laskę zakończoną krzyżem – i wskazuje na Jezusa. Przypomina w ten sposób, że jako pierwszy rozpoznał w Jezusie Mesjasza. Podobną rolę spełnia w kompozycji widoczny jako drugi od lewej Grzegorz I Wielki. Ma tiarę i pastorał na znak swego papieskiego urzędu oraz księgę przypominającą, że jest doktorem Kościoła. Na jego szatach liturgicznych można dostrzec przedstawienie Chrystusa wychodzącego z grobu. Obaj święci przypominają więc podstawowe prawdy chrześcijaństwa, na których zbudowany jest Kościół.

Święci namalowani z prawej strony nawiązują natomiast do miejsca, w którym znajdował się obraz. Andrea Mantegna namalował go dla kościoła benedyktynów. Jako drugi od prawej znalazł się więc Benedykt z Nursji, założyciel tego zgromadzenia. Pierwszy od prawej stoi natomiast Hieronim ze Strydonu, żyjący w IV–V wieku doktor Kościoła, pierwszy tłumacz Biblii na łacinę. Oprócz przypominającej o tym księgi trzyma on model kościoła, w którym znajdował się obraz – Santa Maria in Organo w Weronie.

O wezwaniu kościoła (NMP od organów) przypominają namalowani na dole aniołowie, śpiewający przy akompaniamencie niewielkich organów.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.