Wielki dzień cesarstwa

Leszek Śliwa

GN 36/2017 |

publikacja 07.09.2017 00:00

To malowidło jest częścią dekoracji ściany stanza di Constantino, jednej z tzw. stanz (pokojów) papieskich.

Rafael
(Raffaello Santi,
zwany też Sanzio)
Chrzest Konstantyna
fresk, 1517–1524
Pałac Apostolski, Watykan Rafael (Raffaello Santi, zwany też Sanzio) Chrzest Konstantyna fresk, 1517–1524 Pałac Apostolski, Watykan

Dlatego z prawej i lewej strony widzimy portrety papieży, które nie wiążą się z tematem głównego przedstawienia – chrztem cesarza Konstantyna Wielkiego. Przy filarach ograniczających po obu stronach scenę chrztu zasiadają postacie kobiece symbolizujące pokój (z lewej) i niewinność (z prawej).

Konstantyn Wielki to cesarz, który w 313 r. w Mediolanie wydał edykt zezwalający na swobodne wyznawanie kultu chrześcijańskiego. Sam był jeszcze poganinem, ale jego matka była głęboko wierzącą chrześcijanką. W 326 r. pojechała do Jerozolimy, by znaleźć krzyż Chrystusa.

Konstantyn przyjął chrzest na krótko przed śmiercią. Artysta umieścił tę scenę w baptysterium znajdującym się przed rzymską bazyliką św. Jana na Lateranie. Obnażony cesarz pokornie klęczy, a papież, św. Sylwester, polewa mu głowę wodą. W rzeczywistości Konstantyn został ochrzczony nie przez św. Sylwestra, tylko przez ariańskiego biskupa Euzebiusza z Nikomedii, i stało się to nie na Lateranie, tylko w willi cesarza w Ancyronie niedaleko Nikomedii.

Artysta nadał św. Sylwestrowi twarz współczesnego sobie papieża Klemensa VII, który zlecił wykonanie dzieła. W księdze trzymanej przez papieża znajdują się słowa: „Hodie salus Urbi et Imperio facta est” (dziś dokonuje się zbawienie Miasta i Cesarstwa).

Wśród otaczających papieża i cesarza Konstantyna osób artysta umieścił dwóch najpotężniejszych monarchów ówczesnego świata chrześcijańskiego. Pierwszy z lewej to cesarz, a jednocześnie król Hiszpanii Karol V, natomiast pierwszy z prawej to król Francji Franciszek I.

To dzieło tak naprawdę namalowali uczniowie Rafaela. Mistrz zmarł w roku 1520, w trakcie pracy nad dekoracją stanz. Historycy sztuki podejrzewają, że autorem najważniejszych części malowideł jest Gianfrancesco Penni.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.