Doroczna pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców w ostatnią niedzielę maja gromadzi setki tysięcy ludzi. Dzieje się tak, mimo że od dokładnie 300 lat cudowny obraz Matki Bożej Piekarskiej znajduje się w... Opolu. W Piekarach wisi jego kopia.

W wymowny sposób skomentował to w XVIII w. przeor zakonu jezuitów z Piekar, o. Jerzy Bellman: "Nie pędzel tu mocen, ni praca człowieka, ni drzewo, ni płótno, jeno Duch Boży, który sobie to miejsce i ten lud upodobał".

Cudowny obraz Matki Bożej Piekarskiej namalowano prawdopodobnie na początku XVI wieku, wzorując się na bizantyńskich ikonach, tzw. hodegetriach (po grecku hodegetria to przewodniczka). Były to obrazy przedstawiające Najświętszą Marię Pannę z Dzieciątkiem na lewym ramieniu. W Polsce motyw ten był bardzo popularny.

Matka Boża Opolska. Oryginał obrazu Matki Bożej Piekarskiej. Zdjęcie pochodzi ze strony internetowej katedry św. Krzyża w OpoluNie wiadomo skąd obraz znalazł się w istniejącym wówczas w Piekarach małym, drewnianym kościółku. Mimo że wisiał w bocznej nawie zaczął się jednak w połowie XVII wieku cieszyć kultem. Miejscowi wierni często się przed nim modlili, wierząc, że zjednają dla siebie szczególne łaski. Widząc to, miejscowy proboszcz ks. Jakub Roczkowski w 1659 r. przeniósł obraz do głównego ołtarza. Od tego czasu piekarski wizerunek szybko zdobywał coraz większą popularność. W 1676 roku w sąsiednich Tarnowskich Górach wybuchła zaraza. Gdy mieszkańcy przybyli z pielgrzymką do Matki Bożej Piekarskiej zaraza ustąpiła, a tarnogórzanie ślubowali co roku powtarzać pielgrzymkę.

Obraz oficjalnie uznano za cudowny w r. 1680, gdy na zaproszenie cesarza Leopolda I wywieziono go do stolicy Czech, Pragi, gdzie wówczas szalała zaraza. Matkę Bożą Piekarską noszono w procesjach po ulicach miasta i po dwóch tygodniach zaraza ustąpiła zarówno w Pradze, jak i w Hradec Kralove, przez które obraz przejeżdżał. Trzy lata później jadący na odsiecz Wiednia Jan III Sobieski zatrzymał się w Piekarach. W skarbcu piekarskiej bazyliki do dziś przechowywany jest kielich i patena, które podarował monarcha.