Król

GN 47/2018 |

publikacja 22.11.2018 00:00

Chrystus zasiada na tronie. Ubrany jest w drogocenne szaty: tunikę ze złotogłowia – tkaniny przetykanej nicią z prawdziwego złota – i czerwony płaszcz. W lewej ręce trzyma królewskie jabłko – szklaną kulę symbolizującą świat, a prawą ręką błogosławi.

Fernando Gallego "Chrystus błogosławiący" olej i tempera na desce, 1494–1496, Muzeum Prado, Madryt Fernando Gallego "Chrystus błogosławiący" olej i tempera na desce, 1494–1496, Muzeum Prado, Madryt

Takie wizerunki zwane są Salvator Mundi (Zbawiciel Świata). Kula ziemska jest uwieńczona krzyżem z dwiema poprzecznymi belkami – tzw. krzyżem patriarchalnym. Druga poprzeczna belka symbolizuje tabliczkę z napisem INRI, którą Piłat umieścił na krzyżu Chrystusa. Obraz oznacza więc nie tylko panowanie Jezusa nad światem, ale także zbawienie świata, którego dokonał poprzez swą mękę.

Jezusowi towarzyszy sześć symbolicznych postaci. W narożnikach obrazu widzimy czterech strażników Bożego tronu z Apokalipsy według św. Jana. To uskrzydlone istoty będące jednocześnie symbolami czterech ewangelistów: orzeł św. Jana, anioł św. Mateusza, lew św. Marka i byk św. Łukasza. Strażnicy tronu są więc tutaj ucieleśnieniem słowa Chrystusa zawartego w Ewangeliach.

Po bokach Zbawiciela znajdują się natomiast kobiety symbolizujące Kościół (z lewej) i Synagogę (z prawej). Kościół, uwieńczony laurem zwycięstwa, trzyma sztandar z powtarzającym się symbolem krzyża patriarchalnego oraz kielich z Hostią oznaczający Eucharystię. Synagoga natomiast trzyma tablice z przykazaniami, które otrzymał Mojżesz. Jej włócznia jest jednak złamana, a ona sama pochylona, co symbolizuje wypaczenie Bożego posłannictwa.

Obraz pierwotnie dekorował wnętrze kościoła San Lorenzo el Real w kastylijskim mieście Toro. Najprawdopodobniej ozdabiał pochodzący z 1492 roku nagrobek Pedro de Castilla y Salazara i jego małżonki Beatriz Rodríguez de Fonseca y Ulloa. Pedro de Castilla y Salazar był wnukiem króla Kastylii Piotra I.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.