Apostoł Indii

GN 48/2018 |

publikacja 29.11.2018 00:00

Zmarli ożywają, chorzy wracają do zdrowia, a figury pogańskich bożków rozpadają się. Ten obraz nie przedstawia żadnego konkretnego wydarzenia, tylko jest alegorią misyjnej działalności św. Franciszka Ksawerego.

Peter Paul Rubens "Cuda św. Franciszka Ksawerego", olej na płótnie, 1617–1618, Muzeum Historii Sztuki, Wiedeń Peter Paul Rubens "Cuda św. Franciszka Ksawerego", olej na płótnie, 1617–1618, Muzeum Historii Sztuki, Wiedeń

Francisco Jasso Azpilicueta Atondo y Aznarez, señor de Javier, znany jako Franciszek Ksawery, był najbliższym współpracownikiem św. Ignacego, założyciela jezuitów. Wsławił się jako misjonarz Dalekiego Wschodu. Ewangelizował mieszkańców Indii, Chin i Japonii. Był bardzo skuteczny, m.in. dlatego, że potrafił dostosowywać metody ewangelizacji do lokalnej kultury i obyczajów. Nazywano go nawet apostołem Indii. Mówi się, że od czasów św. Pawła nikt nie nawrócił tylu ludzi co on. Szacuje się, że osobiście ochrzcił 30 tysięcy osób.

Franciszek Ksawery znajduje się na podwyższeniu z prawej strony obrazu. Za nim stoi jego współbrat, Juan Fernández. Rubens, malując obraz, zadbał o to, by pokazać, że cuda wskrzeszeń i uzdrowień, które widzimy z lewej strony kompozycji, nie są dziełem świętego, lecz Boga, który ich dokonuje za wstawiennictwem Franciszka Ksawerego. Święty wskazuje palcem na osoby znajdujące się u góry obrazu. To aniołowie trzymający krzyż Chrystusa oraz siedząca na tronie postać z kielichem mszalnym w ręce, będąca alegorią Eucharystii, oparta na kuli symbolizującej świat.

Od krzyża i od Bożej światłości widocznej powyżej, odchodzą promienie, które ku przerażeniu pogańskich kapłanów obalają bożki.

Obraz został namalowany na zamówienie jezuitów do ich kościoła w Antwerpii. Wystrój tej świątyni, ukazujący zasługi św. Franciszka Ksawerego, można traktować jako przygotowywanie gruntu do wyniesienia go na ołtarze. Obraz Rubensa powstawał w latach 1617–1618, a już 26 października 1619 r. papież Paweł V beatyfikował Franciszka Ksawerego. Kanonizacja odbyła się 12 marca 1622 r.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.