Dziwiono się tylko, że Maryi nie witają w niebie Chrystus i aniołowie. Tymczasem dzieło francuskiego artysty nie przedstawia wcale Maryi, lecz epizod z życia Rity z Cascii, świętej żyjącej na przełomie XIV i XV wieku.

Rita (to zdrobnienie od włoskiego imienia Margarita) od wczesnej młodości chciała być zakonnicą, ale poddała się woli rodziców i wyszła za mąż. Po śmierci męża i dzieci postanowiła spełnić swoje marzenie i wstąpić do klasztoru augustianek w Cascii, niewielkiej miejscowości koło Spoleto. Siostry początkowo nie chciały jej przyjąć, ponieważ w okolicy głośno było o sporach rodziny Rity z rodziną jej męża (małżeństwo nie było udane). Ricie udało się załagodzić spory, poza tym – jak głosi legenda – dopomogło jej cudowne wydarzenie. Pewnej nocy, podczas snu, została przeniesiona do klasztoru przez świętych Jana Chrzciciela i Augustyna. Siostry zastały ją rano w klasztornym kościele, do którego nie mogła się dostać w sposób zwyczajny (drzwi były zamknięte).

Cudowne przeniesienie Rity do klasztoru jest właśnie tematem obrazu. Nicolas Poussin zrezygnował z malowania świętych, którzy mieli przenosić Ritę. Święta sama lewituje w chmurach, oświetlona nadnaturalnym światłem. Z tą sceną kontrastuje bardzo realistycznie i szczegółowo pokazany krajobraz miasta, które mija św. Rita. Uczeni nie mają wątpliwości, że to Spoleto w Umbrii.

Obraz powstał kilka lat po beatyfikacji Rity. Papież Urban VIII wyniósł ją na ołtarze w 1628 r. Kanonizacji dokonał w 1900 r. Leon XIII. Święta Rita, choć żyła w średniowieczu, otoczona jest obecnie bardzo dużym kultem. Jest patronką od spraw trudnych i beznadziejnych, matek i kobiet we wszystkich stanach.

Leszek Śliwa

AUTOPROMOCJA. Chcesz lepiej poznać malarstwo religijne?