Wywyższenie

GN 31/2019 |

publikacja 01.08.2019 00:00

Na jednym obrazie artysta zestawił dwie pozornie zupełnie niezwiązane ze sobą sceny, jedną z Nowego, a drugą ze Starego Testamentu.

Cristóbal de Villalpando "Mojżesz i miedziany wąż oraz przemienienie Pańskie" olej na płótnie, 1683, katedra Nuestra Señora de la Inmaculada Concepción, Puebla (Meksyk) Cristóbal de Villalpando "Mojżesz i miedziany wąż oraz przemienienie Pańskie" olej na płótnie, 1683, katedra Nuestra Señora de la Inmaculada Concepción, Puebla (Meksyk)

U góry widzimy przemienienie Jezusa. Zbawicielowi towarzyszą ukazujący się apostołom Mojżesz (z lewej) i Eliasz. Dolną połowę kompozycji zajmuje natomiast dramatyczny epizod z czasów wędrówki Żydów z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Prowadzeni przez Mojżesza ludzie coraz bardziej narzekali na brak pożywienia. Wielu z nich zaczęło bluźnić. Za karę spadła na nich plaga jadowitych węży. Zrozumieli wówczas swój grzech i poprosili Mojżesza o wstawiennictwo u Boga. Jak czytamy w Księdze Liczb, „wtedy rzekł Pan do Mojżesza: »Sporządź węża i umieść go na wysokim palu; wtedy każdy ukąszony, jeśli tylko spojrzy na niego, zostanie przy życiu«. Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieścił go na wysokim palu. I rzeczywiście, jeśli kogo wąż ukąsił, a ukąszony spojrzał na węża miedzianego, zostawał przy życiu” (Lb 21,8-9).

Pozornie obie sceny łączy tylko osoba Mojżesza, który jako świadek przemienienia Jezusa jest przedstawiony w tym samym stroju jak wówczas, gdy wyjaśniał Żydom znaczenie miedzianego węża. Laskę z symbolem węża trzyma zresztą w ręce.

Kluczem do zrozumienia intencji artysty jest cytat z Ewangelii według św. Jana, umieszczony na tarczy trzymanej przez anioła namalowanego z prawej strony pomiędzy obiema scenami: „A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne” (J 3,14-15).

Anioł z lewej strony trzyma tarczę z cytatem z Księgi Liczb, mówiący o umieszczonym na palu miedzianym wężu, który wybawiał od śmierci ukąszonych ludzi. Wąż ten jest zapowiedzią ukrzyżowania Chrystusa. Jezus przez swoją mękę wybawił bowiem „ukąszonych” przez grzech pierworodny.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.