Nazwiska wielu naukowców uczestniczących w Projekcie Manhattan, który miał doprowadzić do skonstruowania broni nuklearnej, są bardziej znane niż postać Stanisława Ulama. Przyczyną może być fakt, że nie był fizykiem, jak większość pracujących w Los Alamos uczonych, ale matematykiem. Ulam był Polakiem pochodzenia żydowskiego, a jego udział w sukcesie projektu był równie ważny jak innych naukowców, a w pewnych aspektach nawet kluczowy. „Geniusze”, zrealizowany w polsko-niemiecko-angielskiej koprodukcji film Thora Kleina, przybliża postać uczonego, a jego scenariusz został w znacznej mierze oparty na wydanej również w Polsce autobiografii głównego bohatera pt. „Przygody matematyka”.

Nie szukaj biografii

Film nie jest jednak pełną biografią Ulama, bo przedstawia tylko fragment życiorysu związany z jego udziałem w Projekcie Manhattan i w skrócie jego późniejsze osiągnięcia w pracy nad konstrukcją bomby wodorowej. Wcześniejsze okresy życia bohatera poznajemy szczątkowo z nielicznych scen i rozmów, jakie prowadzi z żoną i Johnnym von Neumannem, genialnym matematykiem i zarazem jego najbliższym przyjacielem. Tytuł „Geniusze” sugeruje, że Ulam jest jednym z wielu znakomitych uczonych, którzy pracowali w Los Alamos.

Pierwsze sceny filmu rozgrywają się w roku 1944, kiedy Ulam i Neumann biorą udział w wycieczce w góry Nowego Meksyku. Następnie bohater wraca pamięcią w przeszłość, do początku czerwca roku 1941 r., kiedy pracuje na jednej z uczelni w Stanach Zjednoczonych. Zajęcia prowadzi w sposób niekonwencjonalny, cieszy się znaczną popularnością wśród studentów. W jednej ze scen, na krótko przed napaścią Niemców na Związek Radziecki, usiłuje się dodzwonić do swojej rodziny mieszkającej w okupowanym przez Sowietów Lwowie. Dlaczego kilka lat później szerzej nieznanym, ale zdolnym młodym matematykiem zainteresowała się amerykańska armia, angażując go do pracy nad bombą atomową? Film pomija ten wątek, koncentrując się na problemach i dylematach, z jakimi zmagali się uczeni zamknięci w supertajnej wojskowej bazie w Nowym Meksyku.