Film „Józef z Nazaretu” Raffaele Mertesa, będący częścią telewizyjnego cyklu „Przyjaciele Jezusa”, który można obecnie obejrzeć na portalu katoflix.pl, jest dziełem wyjątkowym. O ile filmów o Matce Jezusa powstało bowiem wiele, o tyle Józef pojawiał się wyłącznie na drugim planie. Dopiero w zrealizowanym w 2000 roku filmie Mertesa stał się postacią pierwszoplanową. Obraz przedstawia najważniejsze wydarzenia z jego życia: zaręczyny z Maryją; odkrycie, że wybranka jest brzemienna, podjęcie decyzji o oddaleniu Jej, a potem o przyjęciu do swego domu, podróż do Betlejem, narodziny Jezusa, ucieczkę do Egiptu, powrót do Palestyny, życie w Nazarecie. Opowieść kończy scena śmierci Józefa.

Podobnie jak wiele filmów bazujących na wątkach biblijnych, „Józef z Nazaretu” ze względu na lakoniczność informacji, jakie znajdujemy w Nowym Testamencie, wykorzystuje przekazy pozabiblijne, apokryfy oraz wątki, które stanowią owoc wyobraźni scenarzystów. Niektóre wydarzenia zostały skondensowane, jak chociażby śmierć spiskujących synów Heroda, która w filmie następuje w czasie, kiedy Maryja jest brzemienna. W rzeczywistości wydarzenia te miały miejsce co najmniej pięć lat przed narodzeniem Chrystusa.

Film unika, co zdarzało się w przeszłości w innych produkcjach o tematyce biblijnej, przedstawienia relacji pomiędzy Maryją i Józefem w konwencji romansu rodem z telenoweli. Pozwoliło to wydobyć na powierzchnię najbardziej istotne znaczenie tego związku.

Już pierwsze sceny, kiedy widzimy Józefa, jako cieślę rzeźbiącego bramę, która znajdzie się w świątyni w Jerozolimie, oraz znienawidzonego okrutnika króla Heroda, wskazują, że reżyser akcentuje również wątek polityczny. Żydzi oczekujący Mesjasza liczą przede wszystkim na odzyskanie wolności politycznej, natomiast Józef sprzeciwia się przemocy.

Edward Kabiesz

Józef z Nazaretu, reż. Raffaele Mertes, scenariusz: Gareth Jones, Gianmario Pagano, wyk.: Tobias Moretti, Stefania Rivi, Ennio Fantastichini, Ida Di Benedetto, Włochy 2000. Dostępny na: katoflix.pl