Tym, którzy nie znają pojawiającego się w tytule słowa „flisz”, wyjaśniam, że to seria naprzemiennie ułożonych warstw skał osadowych morskiego pochodzenia. Łatwo odnieść sens tej geologicznej metafory do tajemniczo ułożonych warstw słów zaskakujących wierszem. Takim fliszem jest wybór poezji dokonany przez Stanisława Dłuskiego i Jakuba Pacześniaka, wzbogacony o reprodukcje obrazów malarzy: Rafała Pacześniaka, Andrzeja Rułki i Grzegorza Wnęka.

Jednym z kluczy do znalezienia się w antologii jest przynależność geograficzna autorów. Choć niektórzy, jak Yousef Sh’hadeh z Syrii, uznali to miejsce za swoje dopiero w 1992 roku. Ale może dzięki tej decyzji spod jego pióra wyszły słowa: „Nie zbłądziłem/ Słońce moich jasnych wersów/ Nie zostało wprowadzone w błąd”. Drugim kryterium jest udział twórców w organizowanym od dziesięciu lat w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej Najeździe Awangardy na Rzeszów. Termin „awangarda” pochodzi z francuskiego i, jak przypomina pomysłodawca imprezy Stanisław Dłuski, oznacza „straż przednią, zespół tendencji w sztuce (…), szukający odrębnego języka wyrazu”. Według organizatorów piszący wiersze znajdują się w jej szeregu. Tematyka utworów dotyka przemijania. „coraz wyraźniej widać linię opadania/ coraz krótszą” – ostrzega w „Opadaniu” Małgorzata Żurecka. Poeci przypominają o wieczności, w którą wkraczamy ot tak, przeskakując „w stronę/ krawędzi/ wody wiecznej” – jak pisze Jakub Pacześniak w „wymierzonym w niebo”. Nie zapominają o wojnie, z którą dramatycznie zmaga się w wierszu „Wojno!” Krystyna Lenkowska: „zgiń poczwaro/ mój potworze/ moja wojno/ moja wino”. „Dziś chciałoby się zawołać: jakże wspaniały byłby świat, w którym najazdów dokonywaliby tylko poeci” – piszą w słowie wstępnym Jan Nowara i Jadwiga Skowron. Niech ich słowa spełnią się jak najszybciej.

Barbara Gruszka-Zych