Czy moda na Zofię Kossak wróci? Taką nadzieję wyraziła dr Joanna Jurgała-Jureczka, która w dokumencie „Mulier fortis. Kobieta mężna” opowiadała m.in. o kolejach życia Zofii Kossak-Szczuckiej (potem Kossak-Szatkowskiej). Oczywiście jeden film nie wpłynie na odbiór dzieł pisarki przez współczesnego czytelnika. Z pewnością będzie jednak ważnym elementem zapowiedzianych przez dr. Andrzeja Sznajdera, dyrektora katowickiego oddziału IPN-u, przedsięwzięć, mających na celu popularyzację życia i dorobku Zofii Kossak.

Powstały we współpracy IPN i TVP film, którego premierowy pokaz odbył się w Kinoteatrze Rialto w Katowicach, zostanie wyemitowany przez TVP Historia w marcu. Warto go obejrzeć, bo dokument Kraśnickiego to dynamiczny obraz życia i twórczości znakomitej, ale już nieco zapomnianej przez czytelników autorki „Krzyżowców” i „Pożogi”. W tym sukcesie duży udział mają występujący w filmie komentatorzy, którzy przybliżają nam różne aspekty jej biografii w sposób kompetentny i ciekawy. Swoimi refleksjami dzielą się z widzami m.in. abp Damian Zimoń, ks. prof. Jerzy Szymik, Barbara Gruszka-Zych i prof. Ryszard Koziołek. Ich wypowiedzi nie nużą, jak to dzieje się w wielu filmach z „gadającymi głowami”, lecz motywują widza, by sięgnąć do twórczości Kossak. W filmie znalazły się również niezwykle interesujące materiały archiwalne.

Film przedstawia kolejne etapy życia kobiety, której dramatyczna biografia to znakomity materiał na scenariusz filmu fabularnego. Mówią o tym Joanna Jurgała-Jureczka i prof. Krystyna Heska-Kwaśniewicz. Trudno przecenić zasługi Zofii Kossak położone w czasie okupacji niemieckiej w organizacji pomocy dla Żydów. W sierpniu 1942 r. Zofia Kossak poruszyła sumienia Polaków, publikując „Protest!”, będący wyrazem sprzeciwu polskich katolików wobec dokonującej się zagłady Żydów. Po wojnie została zmuszona do emigracji; do Polski wróciła wraz z mężem w 1957 r. i do śmierci mieszkała w Górkach Wielkich.

Edward Kabiesz