Jak doszło do rozbiorów Polski? W tej książce znajdziesz odpowiedź

Butterwick szczegółowo zrekonstruował „wielką grę”, czyli dyplomatyczne działania Rosji, Austrii i Prus poprzedzające upadek Rzeczypospolitej.

Richard ButterwickŚwiatło i płomieńWydawnictwo LiterackieKraków 2022ss. 560

Znakomitą pracę brytyjskiego historyka rozpoczynają opisy przygotowań i spotkania króla Stanisława Augusta z carycą Katarzyną II w Kaniowie w 1787 r. W kolejnych rozdziałach autor dokonuje bilansu panowania Augusta III Sasa, a następnie przedstawia sytuację wewnętrzną Polski, znajdującej się pod rosyjską kuratelą. Najciekawszą część stanowią rozdziały poświęcone Sejmowi Czteroletniemu. Znajdziemy tu wiele mało znanych i zaskakujących faktów z tego okresu. Butterwick dokładnie oddał klimat, w jakim doszło do uchwalenia Konstytucji 3 maja, odtworzył działania zarówno jej zwolenników, jak i przeciwników.

Autor szczegółowo zrekonstruował „wielką grę”, czyli dyplomatyczne działania Rosji, Austrii i Prus, które starały się wpływać na to, co dzieje się w Polsce. Przedstawia też wysiłki polskich elit, które liczyły na pomoc innych krajów europejskich w utrzymaniu niepodległości, co okazało się złudzeniem. Podkreśla zasługi Stanisława Augusta w przygotowywaniu i wcielaniu w życie reform „Ustawy rządowej z dnia 3-go maja 1791 roku”, bo tak formalnie nazywała się Konstytucja 3 maja, natomiast krytykuje przystąpienie króla do Targowicy i jego abdykację. Ta obszerna, bazująca na źródłach książka rzuca nowe światło na czasy, które najczęściej widzimy w czarnych barwach. A poza tym autor jest świetnym i bezstronnym narratorem.

Edward Kabiesz