Siła języka domowego

ak

publikacja 12.05.2023 20:23

- Przyjeżdżamy tutaj cieszyć się swoim dziedzictwem. To jest nasza siła - mówiła prof. Teresa Smolińska w Izbicku.

Siła języka domowego Andrzej Kerner /Foto Gość Mini-widowisko o dawnych weselnych tradycjach na Śląsku przedstawili uczniowie z Żędowic.

Wojewódzki konkurs gwary śląskiej „Śląskie Beranie” organizowany przez szkołę podstawową w Izbicku odbył się dzisiaj po raz 29.

- Uczestniczę w tym konkursie od początku. Nisko kłaniam się organizatorom, że kontynuują to dzieło. Cała siła tego konkursu polega na tym, że nie tylko potrafimy zachęcić dzieci i młodzież do uczestnictwa, ale że nauczyciele przygotowujący dzieci, dyrekcje szkół i lokalne środowiska z tym się identyfikują. Myślę, że państwo czują wagę tej sprawy. Przy dzisiejszej presji politycznej, dzielenia nas, wskazywania, kto jest lepszy a kto gorszy, okazuje się jak wielka jest siła języka domowego, czyli gwary. Ale przecież nie tylko o język chodzi, a także o całą otoczkę kulturową ze zwyczajami, obrzędami, wierzeniami. To jest nasze dziedzictwo. Dopóki potrafimy to wskrzesić, mówić o tym, cieszyć się z tego i pielęgnować, to jest dobrze. To nie jest tylko zabawa. My przyjeżdżamy tutaj cieszyć się swoim dziedzictwem. To jest nasza siła - powiedziała prof. Teresa Smolińska, przewodnicząca jury, podsumowując przebieg konkursu.

W tym roku w konkursie wzięło udział 42 wykonawców indywidualnych (w kategoriach wiekowych od przedszkola do dorosłych) i 19 zespołów, które zaprezentowały mini-przedstawienia. - W porównaniu do dwóch poprzednich konkursów, które odbywały się w formie zdalnej, w tym roku jest znacznie więcej uczestników. Cieszymy się, że jest taka frekwencja - prawie 180 uczestników. Choć zauważam też, że gwarę coraz rzadziej słychać - mówi dyrektor izbickiej szkoły i organizator konkursu Sylwester Kuczma. Najmłodszym uczestnikiem był trzylatek Marcel Herman, który przyjechał z mamą Justyną z Otmic.

Spora część przedstawień nawiązywała do tradycji religijnych. W kategorii klas I-III pierwsze miejsce zdobyli bracia Florian i Cyprian Kubisowie z Dobrzenia Wielkiego opowiadający o tym, jak wielkie znaczenie w życiu tej społeczności odgrywał odpust św. Rocha i życie parafialne. - Cała nasza lokalna dobrzeńska społeczność opiera się w zasadzie na św. Rochu. Czas się u nas liczy „przed św. Rochem” i „po św. Rochu”. W domu mówimy po śląsku, gwarą, pielęgnujemy ją w rodzinie. Chłopcy też oczywiście mówią po śląsku. To jest nasza normalna mowa. To jest dla mnie naturalne, sam tak zostałem wychowany i z sąsiadami Ślązakami też mówiło się po śląsku - powiedział "Gościowi Opolskiemu" Michał Kubis, tata chłopców. Dialog między opą a wnukiem wykonywany przez Floriana i Cypriana napisała ich mama Martyna, a reżysersko przygotowała nauczycielka Anna Świtała.

Oprócz scen przypominających śląską tradycję - znakomite, także śpiewane przedstawienie pokazała młodzież z Żędowic opowiadająca o dawnych zwyczajach weselnych - pojawiły się także zabawne śląskie trawestacje bajek o Czerwonym Kapturku (Mechnica) czy Królewnie Śnieżce (Izbicko). Była także autorska opowieść (autorką  znana poetka Ada Jarosz) zagrana przez dzieci z Krośnicy o tym, jak Lojzik Buchta vel „Brząkalik” (bo grający na cyji) poszedł do nieba, a tam nauczył wszystkich aniołów oraz świętych śpiewać i godać po śląsku tak, że nie chcieli już w ogóle inaczej się odzywać.

Siła języka domowego   Andrzej Kerner /Foto Gość Florian i Cyprian Kubisowie z Dobrzenia Wielkiego, ich nauczycielka Anna Świtała i tato Michał.

Wyniki konkursu na następnej stronie 

Więcej o "Śląskim Beraniu" przeczytacie także w wydaniu  papierowym "Gościa Opolskiego" nr 21/ 28 maja.

Izbicko, 12.05.2023 r.

P R O T O K Ó Ł

XXIX  Wojewódzkiego Konkursu Gawędziarskiego „Śląskie Beranie”,

który odbył się w dniu 12.05.2023 r. w Szkole Podstawowej im. Franciszka Myśliwca w Izbicku

Komisja w składzie:

  1. prof. Teresa Smolińska-  Uniwersytet Opolski
  2. prof. Lidia Przymuszała- Uniwersytet Opolski
  3. Anna Bannert- Muzeum Wsi Opolskiej
  4. Helga Bieniusa- nauczycielka języka polskiego, regionalistka
  5. Maria Lepich- nauczycielka, regionalistka
  6. Agnieszka Skucha- kierownik Publicznej Biblioteki w Izbicku
  7. Krystian Czech- Muzeum Wsi Opolskiej

po wysłuchaniu gawędziarzy postanowiła przyznać:

  1. PRZEDSZKOLNE SCENKI RODZAJOWE
    1. „Strażacki Jubileusz w Gogolinie”, Publiczne Przedszkole nr 3 w Gogolinie
    2. “Wielkanocne tradycje” Publiczne Przedszkole im. Braci Grimm w Leśnicy
    3. „Złoto Rybka, czyli bajka o przepadzitych ludziach” Publiczne Przedszkole w Pokrzywnicy
  2. MONOLOGI – PRZEDSZKOLA
    1. Paulina Siemska „Po szaca do lasa” Zespół Szkolno-Przedszkolny w Krośnicy
    2. Marta Muhmel „Darcie pierza” Publiczne Przedszkole w Dobrzeniu Wielkim
    3. Eliza Wacławczyk „Moja ołma” Oddział Przedszkolny przy PSP Nr 3   w Gogolinie – filia Zakrzów
  3. SCENKI- KLASY I-III
    1. “Wspumniynia” Zespół Szkół w Dobrzeniu Wielkim Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3
    2. „Chrzciny” Szkoła Podstawowa nr 2 im. H.Sienkiewicza w Głogówku
    3. „Być na czasie” Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Kornela Makuszyńskiego w Gogolinie

 

  1. MONOLOGI- KLASY I-III
    1. Judyta Sowa „Tak to je” Zespół Placówek Oświatowych w Kadłubie
  1. Zuzanna Smiatek „Ratujcie świat” Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stanisława Rosponda w Żyrowej
  2. Emilia Bachta „Joł je Milka” Zespół Placówek Oświatowych w Błotnicy Strzeleckiej
  3. Bartłomiej Szcotka  „Piyrwyj to boły zimy” Publiczna Szkoła Podstawowa im. Wincentego z Kielczy w Kielczy

 

  1. SCENKI- KLASY IV-VI
    1. Cudze kwolymy, a eliŚlonskiznomy? Edukacyjoregionalno w szkole. Publiczna Szkoła Podstawowa w Żędowicach
    2. ”BiołiŚlonsk” Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 w Zdzieszowicach
    3. „Komunijny Mitag” Publiczna Szkoła Podstawowa w Malni
  2. MONOLOGI- KLASY IV-VI

 

    1. Hanna Mazur „Jak to pirwy w szkole boło”
    2. Wiktoria Mechalewska „Żołdynniymołtakiyjołmy” Publiczna Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego w Januszkowicach
    3. Aleksandra Mróz “ŁónlajnoweBeranie”  Szkoła Podstawowa im. Franciszka Myśliwca w Izbicku 
  1. Rafał Larisz“Łodzołlyt do żyniaczki”  Zespół Szkolno- Przedszkolny w Otmicach 

 

  1. SCENKI- KLASY VII-VIII
    1. „Wywodziny” Publiczna Szkoła Podstawowa w Żędowicach
  1. “Kaj som dzieci, tam słońce świyci” Publiczna Szkoła Podstawowa w Żędowicach
  2. “Princeska Hania po naszymu”  Szkoła Podstawowa im. Franciszka Myśliwca w Izbicku 
  3. “Ekologicznie łoCzerwónym Kapturku” Publiczna Szkoła Podstawowa w Dańcu

 

  1. MONOLOGI- KLASY VII-VIII

 

  1. Miłosz Matloch “Utopiec z bażołów” Szkoła Podstawowa nr 2 w Praszce
  2. Brian Pogoda „Świntoprowda” Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Zdzieszowicach

 

  1. MONOLOGI SZKOŁY PONADPODSTAWOWE I DOROŚLI
    1. Julia Musiał „Rołz na rok” Kadłub
    2. Anna Kuhnert„Łopiekunka” Otmice
    3. Gabriel Gandyra“Moje korzynie” Opole

W konkursie wzięło udział: 9 przedszkoli (38 przedszkolaków), 31 szkół podstawowych (139 uczniów). Razem- 177 uczestników, których przygotowywało 56 opiekunów.

Konkurs odbył się pod patronatem Wójta Gminy Izbicko, Marszałka Województwa Opolskiego, Starosty Strzeleckiego, Opolskiego Kuratora Oświaty.