Pamiętajcie o ogrodach! Książka Grzegorza Żuka zaprasza czytelników w przestrzenie szczęścia

W swojej książce o ogrodach Grzegorz Żuk ukazuje, jak dziedzictwo Żydów i Greków, łącząc się z tradycją chrześcijańską i rzymską, stworzyło zasady dobrego życia.

Grzegorz Żuk OGRODY SZCZĘŚCIA Wydawnictwo UMCS Lublin 2022 ss. 216

Refleksja nad ogrodem, jego znaczeniem i aksjologią, jest od dawna obecna w nauce o kulturze. Wystarczy przypomnieć książkę Jarosława Marka Rymkiewicza „Różne myśli o ogrodach” – znakomity esej o toposie ogrodu, zakorzenionym w naszej kulturze od czasów biblijnych i antyku, zawsze kształtowanym w duchu arkadyjskim, nawet gdy zniszczony ogród staje się antyogrodem. Z kolei Ryszard Przybylski w „Ogrodach romantyków” pokazał przestrzenie, które nie są tylko malowniczym tłem, ale słowem kluczem, czy też wyrazem określonej filozofii, a z czasem stają się modelem harmonijnego uniwersum, często pełniącym funkcję terapeutyczną. W te rozważania doskonale wpisuje się książka lubelskiego uczonego Grzegorza Żuka o „Ogrodach szczęścia”, sięgająca do biblijnego Edenu i kultury starożytnej. Publikacja celnie ukazuje, jak dziedzictwo Żydów i Greków, łącząc się z tradycją chrześcijańską i rzymską, stworzyło zasady dobrego życia, w których znalazły się przestrzenie szczęścia, czyli ogrody.

Alicja Baluch napisała kiedyś, że „w porządku mitycznym ogród nawiązuje do przestrzeni świętych” – wszak tutaj nastąpił upadek człowieka, w Ogrodzie Oliwnym rozpoczęła się męka Chrystusa, a w ogrodzie Józefa z Arymatei dokonało się zmartwychwstanie. Grzegorz Żuk potwierdza tę intuicję, wyprowadzając „początek i wieczne trwanie” z rajskiego ogrodu i prowadząc nas przez filozofię Sokratesa, Platona, Arystotelesa, aż po współczesne kontynuacje. Pięknie zostało to wyrażone w zakończeniu, w którym czytamy: „Ogród pozwala na bezbolesną terapię zranień, wyciszenie powracających myśli i lęków, pozbycie się przykrych wspomnień i związanych z nimi emocji”. Dobrze mieć to na uwadze u progu lata, z piosenką Jonasza Kofty w tle: „Pamiętajcie o ogrodach, przecież stamtąd przyszliście…”.

Krystyna Heska-Kwaśniewicz