Krystyna Strączek, autorka ważnych rozmów z kardynałem Grzegorzem Rysiem o „Kościelnej wiośnie” czy przejmującej książki o matkach dzieci niepełnosprawnych zatytułowanej „Matki z innej planety”, a przy tym znawczyni pisarstwa Ryszarda Kapuścińskiego, doświadczona redaktorka jego książek, opublikowała ważne opracowanie o twórcy „Hebanu”, rzecz odkrywczą i niebanalną.

Tytuł „Kapuściński. Trudny talent” okazuje się bardzo adekwatny do zawartości treściowej książki. Śledzimy w niej pół wieku drogi pisarskiej twórcy „Wrzenia świata”, widzimy, jak dochodziło do wyboru tematów, a także jak walczył w duszy pisarza poeta z reportażystą, jak zmagał się liryzm z dramatyzmem i jak łączyła się literackość z faktograficznością. Narracja prowadzi nas kolejno przez debiut poetycki (sic!), szukanie własnej drogi i własnych obszarów wolności, wzrastanie do dojrzałości warsztatowej, odkrywanie tego, co zapomniane, i wreszcie dochodzenie do sztuki reportażu misyjnego i realizowania zamierzonej strategii z perspektywą otwartą na cały świat. Dojrzałość osiągnął pisarz podczas polskiego Sierpnia, gdy podjął radykalne decyzje i odczuł siłę wolnego słowa. Kapuściński zawsze opisywał historię człowieka, która się staje, chciał w innej odsłonie dać czytelnikowi nowoczesną literaturę zaangażowaną społecznie – taką, która wydobywa dramatyzm ludzkiego losu bez względu na sytuację geograficzną. Jednak dopiero w latach osiemdziesiątych zobaczył inną Polskę i odkrył innego siebie, nie bacząc na koszty osobiste.

Książka została napisana niezwykle rzetelnie – każde słowo zostaje udokumentowane, a jednocześnie widać wielką pasję, z jaką Krystyna Strączek pisze o swych odkryciach. Jasny, przejrzysty tok narracji, nawet przy trudnych sprawach, nacechowany jest troską o czytelnika, dla którego śledzenie meandrów życia i twórczości pisarza, który chciał być poetą, a został „cesarzem reportażu”, staje się fascynującą przygodą.

Krystyna Heska-Kwaśniewicz