Chyba żaden kronikarz nie został tak uhonorowany pośmiertnie w swoim kraju. A przecież pierwszy nakład tej książki został skonfiskowany. Po raz pierwszy w Polsce książka ze względów cenzuralnych została spalona przez… kata. Był rok 1519 – data pierwodruku.

Maciej Karpiga, czyli Maciej z Miechowa (1457–1523), pisał po łacinie. Zachowała się jego porada lekarska dla Spytka z Melsztyna. Jest autorem pierwszej w Polsce drukowanej książki medycznej na temat epidemii, wydał pierwszy polski poradnik medyczny, m.in. ze wskazaniami dotyczącymi leczenia zębów. Lekarz nadworny Zygmunta Starego kształcił się w stolicy i we Włoszech. Historyk, geograf, profesor i rektor Akademii Krakowskiej, rajca miejski, astrolog, alchemik. Posiadacz największego XVI-wiecznego księgozbioru naukowego. Mając około pięćdziesięciu lat, wstąpił do stanu duchownego. Właśnie ukazuje się pełny przekład na język ojczysty dzieła Miechowity, które przyniosło mu sławę wśród uczonych europejskich: Chronica Polonorum – „Kronika Polaków”.

W „Traktacie o dwóch Sarmacjach...” (1517), tłumaczonym na polski, włoski i niemiecki, polemizował w kwestiach geograficznych z Ptolemeuszem. Kronika opowiada o Polakach od czasów najwcześniejszych po rok 1506, czyli po panowanie Zygmunta Starego. Drugie wydanie po ocenzurowaniu przyniosło poprawioną narrację, co wskazuje na to, że Matthias de Miechow, uprawiając politykę historyczną, nie wahał się krytycznie oceniać realiów, a kronika miała kształtować obraz Polski na arenie europejskiej. W przypisach zostały przytoczone informacje wycofane przez cenzurę, które, jak wskazuje tłumacz, „ukazują stosunek Miechowity do opisywanych sytuacji i postaci”.