Solidarni

Niewiele jest we współczesnej literaturze pamiętnikarskiej, dotyczącej pierwszego okresu działalności NSZZ „Solidarność” oraz stanu wojennego, świadectw tak dojrzałych jak wspomnienia Michała Lutego.

Michał Luty Dziesięć lat w śląsko-dąbrowskiej Solidarności IPN Katowice – Warszawa 2023 ss. 312

Autor wraz z żoną Marią Turkowską-Luty stworzył w 1981 r. Wszechnicę Górnośląską, której działalność edukacyjna stała się jednym z wyrazów przebudzenia społeczeństwa po Sierpniu 1980 r. W stanie wojennym był internowany, a w grudniu 1983 r. został aresztowany i siedział do marca 1985 r. Po zwolnieniu ponownie zaangażował się w działalność podziemną, przede wszystkim wydawniczą. W związanej z nim podziemnej oficynie „Głos Śląsko-Dąbrowski” ukazało się m.in. moje „Wygnanie”, opisujące losy śląskich biskupów w czasach stalinowskich. W III Rzeczypospolitej Luty odniósł sukcesy na niwie samorządowej jako radny i przez trzy kadencje wiceprezydent Katowic. Inicjował szereg przedsięwzięć społeczno-kulturalnych, m.in. przyczynił się do powstania pomników Henryka Sławika i Józsefa Antalla w Katowicach oraz Wojciecha Korfantego w Warszawie.

We wspomnieniach Luty konfrontuje pamięć z dokumentami znalezionymi w archiwum IPN. Jego osobista historia splata się w opowieści z losami kraju i społeczeństwa. Dramatyczny charakter ma relacja z pobytu w areszcie w Katowicach, gdzie autor spotyka się zarówno z więźniami politycznymi, jak i kryminalistami, wreszcie prowokatorami bezpieki. Luty przywraca pamięć o wielu zapomnianych bohaterach tamtej walki.

Komunizm w Polsce nie upadł sam się z siebie, ale dzięki postawie takich jak Michał Luty, dla których Solidarność stała się w pewnym momencie sensem życia. Jego wspomnienia są ważnym świadectwem nieodległej, ale już zapominanej epoki.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.