publikacja 25.07.2024 00:00
Zbiór studiów prof. Olgi Płaszczewskiej przynosi zaskakująco świeże i oryginalne odczytania poezji polskiej w nowych kontekstach.
Olga Płaszczewska, U poetów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2023, ss. 230
Od pozornej prostoty liryki Teofila Lenartowicza po nasycony intelektualnie wiersz ks. Janusza Pasierba – snują się erudycyjne i błyskotliwe rozważania o poezji, jej barwach, znaczeniach i głębi, intertekstualnych odniesieniach, czasem brzmiących tonem dramatycznym, czasem przybierających charakter żartu. Badaczka szuka źródeł natchnienia twórców, pokazuje zaskakująco trafne związki z ikonografią, odkrywa aluzyjność metafor.
Pełna dramatyzmu jest analiza wiersza Lechonia „O Poniatowskim” – tutaj także pojawi się zdumiewająco celna refleksja na temat współczesności: że słowa kluczowe dla pokolenia poety, jak ojczyzna, honor, patriotyzm, „najważniejsze polskie słowa” (J. Puzynina), dzisiaj jakby zblakły i wywołują posądzenia o nacjonalizm. Urzekają rozważania nad sztuką i historią według Janusza Pasierba, w których autorka ukazuje, jak mistrzostwo wyrazu i wnikliwe rozumienie malarstwa splotło się w całość w wierszu o „Polakach w Rzymie w XIX wieku”, w przejmującą lirykę wyznania – polską i chrześcijańską. To jeden z najważniejszych tekstów tomu. A zaskoczyć może paralela przeprowadzona pomiędzy wierszem Przybosia „Z Tatr” a wierszem Gary’ego Snydera, w których miejscem wspólnym okazuje się śmierć w górach. Nie jest to książka do szybkiego czytania, ale do niespiesznej, skupionej lektury, która pozwala wydobyć wszystkie głębokie treści, odczytać znaki i dostrzec to, co ukryte między słowami.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.