Kartagina

Od VII do V wieku p.n.e. była Kartagina stolicą potężnego, starożytnego mocarstwa, w którego skład wchodziły nie tylko krainy północnoafrykańskie, ale także Sycylia, Sardynia, Baleary, czy Korsyka.

Rządy były sprawowane na sposób oligarchiczny.  Władzę sprawowało dwóch – wybieranych na rok – suffetów oraz rada.

Kiedy w siłę zaczęło rosnąć Cesarstwo Rzymskie, doszło do wojen punickich, które zakończyły się klęską i zburzeniem Kartaginy w 146 roku p.n.e. W powieści „Ja, Klaudiusz”, autorstwa Roberta Gravesa pojawia się wzmianka o "klątwie punickiej" odnoszącej się do zburzenia Kartaginy.

„Za czyn ten klątwa bogów ciążyła długo na narodzie rzymskim. Zawarliśmy z Kartaginą pokój i na wielkie bóstwa Rzymu - wśród nich także na Apolla - przysięgliśmy jej przyjaźń i opiekę. Lecz szybkość, z jaką miasto dźwigało się po klęskach drugiej wojny punickiej, wzbudziła w Rzymie zawiść. Podstępnie doprowadziliśmy do trzeciej wojny. Kartagina została zburzona, mieszkańcy wycięci w pień, orne pola posypane solą.

  ciprian.chiru / CC 2.0 Kartagina dziś Na skutek tej wojny "sznur od sakwy" zacisnął się wokół naszej własnej szyi. Gorączka złota opanowała Rzym, z chwilą gdy zniszczywszy groźną rywalkę w dziedzinie handlu, stał się sam bezspornym panem wszystkich bogactw Morza Śródziemnego. Za bogactwem przyszły gnuśność, chciwość, okrucieństwo, nieuczciwość, tchórzostwo, zniewieściałość i wiele innych nie znanych dawniej wad” – pisał Graves.

W roku 439 zdobyli Kartaginę Wandalowie. W 534 r. Belizariuszowi udało się odzyskać ją dla Bizancjum, ale pod koniec VII wieku, po najeździe Arabów doszło do ostatecznej zagłady miasta.

W wieku XIX zaczęły się w Kartaginie archeologiczne wykopaliska, dzięki którym wiemy, że otaczające miasto mury miały mieć długość 32 kilometrów. Centrum życia miejskiego była tzw. Byrsa, czyli akropol, na którym wznosiła się świątynia boga Eszmuna. Nieopodal portu odkryto natomiast tofet – miejsce, w którym składano prochy niemowląt palonych w ofierze dla bóstw Tanit i Baal-Hammona.

Z historią Kartaginy wiążą się postacie Hanibala, Hazdrubala, niejednego Scypiona, świętego Cypriana (o którym przeczytają Państwo tutaj) oraz księżniczki fenickiej Dydony. Ta ostania – jak wiemy z „Eneidy” Wergiliusza – miała popełnić samobójstwo z rozpaczy, gdy porzucił ją Eneasz. Legendarne przekazy na jej temat mówią jednak co innego.

Dydona zabiła się, nie mogąc znieść zalotów króla Jarbasa – tego samego, który wcześniej „wielkodusznie” obiecał ofiarować jej taki obszar ziemi, jaki pokryje skóra wołu. Księżniczka fenicka nie zważając na złośliwość monarchy pocięła skórę na cieniutkie paseczki, które rozłożyła na sporym obszarze ziemi. Na nim zaś z biegiem lat powstało miasto Kartagina…

***

Tekst opracowano na podstawie V wydania "Słownika kultury antycznej" pod red. Lidii Winniczuk.