Genezyjskość Słowackiego

„W snach przeczuwamy, że ktoś wyższy od tutejszych wzgórz,/głębszy od przepastnych szczelin, dłuższy od płynącej wody,/ szerszy od rozgwieżdżonego nieba dał nam ten otwierający się/ przed nami widok...” – pisał w utworze noszącym tytuł „Dla odstraszenia” Robert Adamczak. Dlaczego wybrałem akurat ten fragment?

Ano dlatego, iż mowa w nim o przeczuciu Transcendencji, przeczuciu, które dominuje w genezyjskich utworach Juliusza Słowackiego, a którym wykładowca Uniwersytetu Śląskiego, Leszek Zwierzyński, postanowił poświęcić swą najnowszą książkę.

Filozofia genezyjska wieszcza Juliusza, skupiająca się na duchowej istocie bytu, to koncepcja niebywale frapująca, a dzięki poetyckiemu kunsztowi romantycznego poety, zachwyca także i sposobem w jaki została sformułowana. Nie zmienia to jednak faktu, iż nastręczać może ona wielu trudności interpretacyjnych. I tu pomocną może nam być lektura „Egzystencji i eschatologii”.

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego oddaje bowiem w nasze ręce publikację kompletną. Szczegółowe i dogłębne analizy Zwierzyńskiego pomagają nam w zrozumieniu późnej poezji Słowackiego. Pasja, z jaką badacz pochyla się nad kolejnymi utworami autora „Kordiana” udzielić może się i czytelnikowi.

Genezyjskość jest zjawiskiem skomplikowanym, ale i pociągającym. Dzięki mistycznej poezji stajemy tu między innymi twarzą w twarz z tym co Transcendentne, Boskie, niepoznawalne, a co jednak Słowacki starał się opisać, dążąc do uobecnienia Sacrum w naszej rzeczywistości.

„Niechże wam rozpacz krwi nie wyjada/ Ani was rzuca wściekłych — zapałem;/ Boście strażnicy globu północni,/ Wy słońc duchowie — w duchu wszechmocni...” pisał Słowacki w liryku „Bóg duch, innego zwać nie będziecie...”. Niezwykłej urody, ale i wagi to poezja. Warto po nią sięgnąć – zwłaszcza, że w programach szkolnych jest ona traktowana nieco po macoszemu – a i objaśniającą ją publikacja Leszka Zwierzyńskiego będzie nam wtedy niebywale przydatna.

***

Egzystencja i eschatologia – Leszek Zwierzyński
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Rok wydania: 2008
Ilość stron: 344

Artykuły z poszczególnych działów serwisu KULTURA: