Lampart

Ta monumentalna ekranizacja dzieła literackiego, gdzie ukazano obraz upadającej społeczności, a także narodziny nowego, współczesnego społeczeństwa, to najszlachetniejsze i najbardziej harmonijne dzieło reżysera.

Oryginał, czyli powieść autorstwa Giuseppego Tomasiego di Lampedusy traktuje o punkcie zwrotnym historii Włoch, gdzie ok. roku 1860 rozpoczęło się, zainicjowane przez nacjonalistę Garibaldiego, dążenie wielu państewek do utworzenia jednego państwa. Konsekwencją tego był zmierzch arystokracji i dojście do władzy przez bogate mieszczaństwo.

W adaptacji filmowej najbardziej zachwycił Burt Lancaster, który w niezwykły sposób sportretował postać sycylijskiego księcia Fabrizio Salina. Jest on w pewnym sensie alter ego Viscontiego, który wywodził się z arystokratycznej rodziny i był także członkiem partii komunistycznej. Dzieje księcia Saliny, żegnającego się ze swoją epoką i witającego nadchodzącą epokę liberalizmu politycznego są odtworzeniem życiorysu reżysera filmu.

Dlaczego „Lampart” uznawany jest za dzieło kultowe? Jest to przede wszystkim bardzo świadoma i dojrzała opowieść o dziejach i losach Włoch, jednakowoż odnosząca się nie tylko do tego jednego kraju, ale będąca jednocześnie wskazówką dla wszystkich, w jaki sposób zachować w sobie ducha patriotyzmu. Tematyka filmu była powodem wywołania bardzo burzliwej dyskusji, spychającej niestety na drugi plan jego wartość artystyczną. Wydarzenia tutaj ukazane to problemy włoskiego społeczeństwa, dla którego przeszłość jest znacznie trudniejsza niż dla innych krajów Europy i to właśnie było powodem tak wielu komentarzy w słonecznej Italii.  

„Lampart” był niezwykle elektryzującym wydarzeniem sezonu, w którym miała miejsce jego premiera. Wszystko to, co zostało przedstawione w tym obrazie, działo się dawno temu, jednak myśli związane z filmem do dziś są aktualne i to właśnie jego ponadczasowość, a także uniwersalne przesłanie nadal zachwyca widzów i krytyków. Oby jak najdłużej, bo dzisiejsze kino już w coraz mniejszej dawce serwuje nam podobne dzieła.

***

Tekst z cyklu Filmy wszech czasów