Kanon 99

Wydawca: Księgarnia św. Jacka

Nakładem Księgarni św. Jacka ukazało się niedawno „99 książek, czyli mały kanon górnośląski”. Osobliwy to kanon, który obok dzieł pisarzy wywodzących się z regionu, zbiera również pozycje, których autorami są Homer, Czesław Miłosz, Amos Oz, czy Ivo Andric.

Jak wyjaśnia redaktor książki – Zbigniew Kadłubek - kanon ów jest „wyrazem afirmacji pewnych dzieł tworzących wspólnotę, które pomagają dokonywać refleksji, a tym samym pomagają żyć”. Dowodzi on również istnienia rozmaitych górnośląskich fenomenów nad którymi należy dyskutować, choć nie bardzo wiadomo w jakim języku. „Po polsku? Po śląsku? Po czesku? Po niemiecku? W jidisz?” – zapytuje Kadłubek.

W regionalizmie widzi on szansę dla humanistyki i przytacza pogląd Stanisława Vincenza, wieszczącego, iż „Europa przestanie być Europą, gdy wyczerpią się regiony, przestanie być spontaniczna. Stanie się słaba, wyprasowana, retoryczna, pseudouniwersalna, tak jak późna Grecja”.

„99 książek, czyli mały kanon górnośląski” ma pomóc Górnoślązakom w pojmowaniu i przeżywaniu bogactwa ich tożsamości – także za sprawą antycznych bohaterów, którzy na pierwszy rzut oka nie mają ze Śląskiem nic wspólnego.

Oczywistością jest fakt, że w książce znalazły się omówienia powieści i tekstów Janoscha, Kutza, Wańka, Morcinka, Bienka, Szewczyka, Angelusa Silesiusa, czy ks. Szramka, ale co robi wśród nich „Odyseja” Homera, czy „Siedmiu przeciw Tebom” Ajschylosa?

Los Odysa do złudzenia przypomina los Górnoślązaków – tak samo zaradnych i pragmatycznych, jak mityczny heros. Jego dzieje przekazywano sobie zresztą w dziwnym dialekcie, co stanowić ma swoistą zachętę dla Ślązaków, by nie rezygnowali z podejmowania kolejnych prób zapisywania swych historii po śląsku.

To ostatnie nam póki co nie grozi, czego dowodem chociażby zakończony niedawno konkurs na teatralną "Jednoaktówkę po śląsku". Finałowe czytanie tekstu w reżyserii Ingmara Villqista można zobaczyć poniżej:

kesomiel Teatr po śląsku 005 - jednoaktówka Romana Gatysa