Kruk braci Grimm

Od wydania pierwszego tomu „Baśni braci Grimm” minie w tym roku 200 lat. „Kinder- und Hausmärchen” po raz pierwszy ukazały się 20 grudnia 1812 roku. W Niemczech cały rok 2012 pełen jest inicjatyw i projektów przypominających zarówno baśniowych bohaterów, jak i tych którzy opowieści zebrali – braci Wilhelma i Jakuba Grimm.

„Baśnie braci Grimm” wraz z Biblią Lutra to dwa najczęściej na świecie znane i wznawiane dzieła niemieckiego piśmiennictwa. – To kamień węgielny naszej kultury – mówił w telewizji Deutsche Welle publicysta Andrian Kreye z „Süddeutsche Zeitung”. Jego zdaniem bracia Grimm dla XIX wieku byli tym, czym dla nas jest… Hollywood. Odkryli i dali światu uniwersalne -  acz głęboko zakorzenione w niemieckim romantyzmie – historie, z którymi każdy z nas może się identyfikować.

UNESCO umieściło „Baśnie braci Grimm” na tzw. liście Pamięci Świata, na której znajdują się najcenniejsze w dziejach ludzkości dokumenty, archiwalia i rękopisy. Słynny psycholog Bruno Bettelheim cenił twórczość Grimmów m.in. za fakt, iż pod płaszczykiem niezwykłych, rzekomo przeznaczonych dla dzieci opowieści, przekazują jednocześnie całe bogactwo danej kultury.

Wilhelm i Jakub Grimm
Pomnik w niemieckiej miejscowości Hanau Dr. Meierhofer / CC 3.0

Dawno, dawno temu…
Na przykładzie baśni o siedmiu braciach zamienionych w kruki Bettelheim w książce „Cudowne i pożyteczne” dowodził, iż w zawoalowany sposób opowiada ona o wypieraniu pogaństwa przez chrześcijaństwo.

Bracia otrzymali zadanie przyniesienia wody, którą nowonarodzona siostrzyczka miała zostać ochrzczona. Kiedy jednak dzbanek wpadł im do studni, za sprawą przekleństwa ojca zostali przemienieni w kruki.

„Obrzęd chrztu zapowiada początek egzystencji chrześcijańskiej. Można uznać, że siedmiu braci przedstawia tutaj to, co winno zniknąć wraz z nadejściem chrześcijaństwa. W tego rodzaju interpretacji bracia reprezentują świat pogański, przedchrześcijański, w którym siedem planet odsyła do bóstwa nieba. Nowo narodzona dziewczynka byłaby tedy nową religią, która może się rozwinąć tylko wówczas, jeśli nie stają jej na przeszkodzie dawne wierzenia.