Czy nagrywanie na zajęciach jest legalne? Wykład kontrolowany

Oczywiście może to rodzić obawę, iż powszechne nagrywanie wykładów spowoduje znaczny spadek frekwencji studentów w aulach uniwersyteckich, co zgodnie z regulacją zawartą w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, mogłoby powodować naruszenie normalnego korzystania z dzieła, jednakże biorąc pod uwagę, że wykłady zasadniczo nagrywane są przez osoby pragnące poszerzyć swoją wiedzę, mało prawdopodobnym wydaje się, żeby ograniczyły się one do odsłuchiwania nagrań, rezygnując z osobistego kontaktu z wykładowcą.

Podkreślić należy jednak, iż dozwolony użytek osobisty utworu ogranicza się jedynie do pojedynczego egzemplarza, co powoduje, że niedopuszczalnym jest tworzenie jego kopii i rozpowszechnianie go w zwielokrotnionej formie. Niedopuszczalnym jest również czerpanie korzyści majątkowych z faktu rozpowszechniania utrwalonego utworu, z wyjątkiem pokrycia kosztów koniecznych do jego odtworzenia, a wynikających ze względów technicznych.

Odrębną kwestią, wartą poruszenia w zakresie dozwolonego użytku osobistego utworu, jest nagrywanie i późniejsze wykorzystywanie nagranych wykładów przez osoby niepełnosprawne. W tym zakresie ustawodawca wyraźnie poszerzył zakres dozwolonego użytku, dopuszczając korzystanie z rozpowszechnionych już utworów na rzecz osób niepełnosprawnych. Działanie takie może się przejawiać zarówno w opracowywaniu określonych utworów, chociażby w formie przełożenia go na język Braille'a, jak również na ich zwielokrotnianiu (co ze względu na ochronę normalnego korzystania z dzieła, jest niedopuszczalne przy zwykłym użytku osobistym). Konieczną do zastosowania tej regulacji prawnej przesłanką jest fakt, iż wszelkie formy korzystania z utworu dla dobra osób niepełnosprawnych muszą być związane bezpośrednio z rodzajem upośledzenia, jakim zostały dotknięte.

Omawiając problem nagrywania wykładów, nie sposób przejść obojętnie nad względami etycznymi, które niejako wymuszają pewne zachowania zarówno na wykładowcach, jak i studentach. Abstrahując w tym momencie od prawnych uregulowań, podkreślić trzeba, że kwestią dobrego wychowania jest poproszenie o zgodę (lub przynajmniej uprzedzenie) wykładowcy na rejestrowanie jego wypowiedzi. Z drugiej strony brak zgody na nagrywanie wykładu, może skutkować tym, że osoba niepełnosprawna lub osoba studiująca na kilku kierunkach, pozbawiona będzie możliwości zapoznania się z treścią wykładu.

***
Powyższy tekst pochodzi z "Gazety Uniwersyteckiej UŚ" - miesięcznika Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Artykuły z poszczególnych działów serwisu KULTURA: