Sceptyczny obraz świata

Trzy jednoaktówki, jakie wystawił teatr: „Karol”, „Na pełnym morzu” i „Zabawa”, określane mianem komedii, są w istocie mało zabawne. Przeciwnie – wywołują uczucie goryczy, jeśli nie sarkazmu.

Słabą pociechą jest to, że być może Sławomir Mrożek myślał tak, a nie inaczej o całej ludzkości. Jednak przesłanie tych utworów dotyczy tego, co tu i teraz. A jak ono brzmi?

Jeśli czujemy zagrożenie, jedyne, co nam przychodzi do głowy, to wykpić się, zrzucając winę na naszego sąsiada, przyjaciela, nawet pacjenta, jak w „Zabawie”. Wtedy nie my stajemy się ofiarą, ale nasz bliźni. A już na pewno, gdy jesteśmy „Na pełnym morzu” i jedyne, co może nas uratować od śmierci głodowej, to wytypowanie ofiary, którą skonsumujemy. Niepiękne to, zaiste. A czy prawdziwe?

Mrożek sądzi, że tak. Nie on jeden, jak się okazuje. Parę wieków przed Mrożkiem podobną puentą zakończył swoją bajkę „Lew i zwierzęta” Ignacy Krasicki.

Mrożek budzi nasze sumienie. Z jakim skutkiem? Na to już sami musimy sobie odpowiedzieć. Zabawa w Teatrze Polskim polega na tym, że aktorzy zamieniają się miejscami z reżyserem i sami obsadzają swoje sztuki, prowadzą kolegów – z dobrym skutkiem – i próbują nas przy tym rozbawić. Taką niespodziankę w jednoaktówce „Karol” stanowi obsadzenie w tytułowej roli Jacka Fedorowicza, ogarniętego obsesją poszukiwania domniemanego winowajcy. Aby przerażony bohater nie stał się „Karolem”, trzeba mu znaleźć ofiarę.

Trzech reżyserów, Jerzy Schejbal, Szymon Kuśmider i Piotr Cyrwus, bawią się Mrożkiem, starając się nie zatracić sensu przesłania.