Sztuka gotycka: Bóg jest światłością

Piękne Madonny
Niebywale rozwija się w okresie gotyku rzeźba. W kościołach romańskich rzeźby były całkowicie podporządkowane architekturze, w gotyckiej katedrze rzeźba zaczyna pełnić funkcje bardziej samodzielne. Poza tym rzeźby gotyckie są bardziej realistyczne. W stylu romańskim jeśli rzeźbiono postać człowieka, zwykle nie był to konkretny człowiek, lecz symbol ukazujący wszystkich ludzi, podobnie zwierzę symbolizowało całą faunę. Rzeźba gotycka jest natomiast zindywidualizowana. Poszczególne postaci różnią się między sobą nie tylko ułożeniem ciała, ale także rysami twarzy. Wspaniałym przykładem rzeźby gotyckiej jest ołtarz Wita Stwosza w krakowskim kościele Mariackim. Wyrzeźbione z lipowego drewna figury nie tylko ilustrują konkretne sytuacje zaczerpnięte z Pisma Świętego, ale przypominają także zwykłych ludzi, chodzących po ulicach ówczesnych miast. Przez zbliżenie rzeźby do zwykłego życia ludzi artyści chcieli by sztuka oddziaływała w sposób bardziej bezpośredni, sugestywny.



O wiele częściej niż w stylu romańskim pojawia się w sztuce gotyckiej Ukrzyżowanie. Dzięki zindywidualizowaniu rzeźby można było teraz pokazać mękę Chrystusa w sposób bardziej przemawiający do uczuć wiernych. W kościołach ustawia się też znacznie częściej figury Matki Bożej z Dzieciątkiem. Wytworzył się charakterystyczny dla gotyku sposób jej przedstawiania. Są to tzw. piękne madonny – delikatne sylwetki o łagodnym wyrazie twarzy i w charakterystyczny sposób wygiętej postaci.

Malarstwo gotyckie kontynuuje wcześniejsze tradycje. Charakteryzuje je brak perspektywy, malowanie postaci ważniejszych jako większych i rozwinięta symbolika barw (np. złoty symbolizował świętość, purpura – dostojeństwo).





We Włoszech rozwija się malarstwo ścienne. W XIII i XIV wieku sławne malowidła tworzy tam artysta, którego twórczość zapowiada już następną epokę w historii sztuki. To Giotto di Bondone. Jego dzieła nadają malarstwu trójwymiarowość, a w sensie artystycznego wyrazu – liryzm.