Sztuka renesansowa: Nowe perspektywy

Wielcy klasycy
Renesans kojarzy się z całą plejadą wielkich artystów, niebywale wszechstronnych i genialnych. Z tym właśnie prądem w sztuce wiąże się najsławniejszych chyba artystów wszechczasów. Można wymieniać ich dziesiątki, wszyscy mieli wspaniałe dokonania na polu sztuki religijnej. Sandro Botticelli, Piero della Francesca, Andrea Mantegna, czy zwłaszcza Fra Angelico da Fiesole, wielki artysta, a przy tym świątobliwy człowiek, beatyfikowany później przez Kościół. Wielkie znaczenie zdobywa sztuka wenecka, a zwłaszcza tamtejsze malarstwo, charakteryzujące się wielką oryginalnością i nowatorstwem (m.in. Giorgione, Tycjan, Tintoretto).

Nikt jednak nie mógł dorównać Leonardo da Vinci. Jednym z najsławniejszych obrazów jakie kiedykolwiek namalowano jest jego Ostatnia Wieczerza. Artysta przedstawił uczestników Wieczerzy w chwili gdy Chrystus ujawnia, że jeden z obecnych go zdradzi. Leonardo pozostawił wiele szkiców, w których studiował gesty zaskoczenia i niedowierzania. Dlatego jego obraz pełen jest prawdy psychologicznej. Leonardowi zawdzięczamy także stworzenie teorii światła i cienia jako najważniejszych "instrumentów" malarza.



Wielcy klasycy renesansu: obok Leonarda Michał Anioł Buonarotti, Donato di Angelo Bramante czy Rafael Santi owładnięci byli myślą stworzenia sztuki "idealnej", która w sposób doskonały przedstawi temat dzieła.

Bramante marzył o stworzeniu budowli doskonałej, na planie centralnym, nakrytej kopułą, która symbolizowałaby Boski Wszechświat. Jego największym dokonaniem było zaprojektowanie nowej watykańskiej bazyliki św. Piotra. Świątynia została oparta na planie krzyża greckiego (równoramiennego) z olbrzymią kopułą na skrzyżowaniu ramion. Zgodnie z klasycznym, antycznym poczuciem formy każdy fragment jego projektu jest samowystarczalną pod względem estetycznym całością. Całość powstaje przez ich składanie w dokładnie przemyślanym porządku, którego głównymi zasadami są proporcje i rytm.









Śmierć artysty przerwała prace. Kontynuowali je inni. Największy bodaj wpływ na ostateczny kształt świątyni miał Michał Anioł, artysta pełen ekspresji, którego twórczość zapowiada już nadejście baroku. Jego Pieta – słynna rzeźba Matki Bożej z martwym Chrystusem – charakteryzuje się już nie tylko prawdą psychologiczną, ale także ogromnym dramatyzmem. Podobnie dynamiczne są freski w Kaplicy Sykstyńskiej.








I wreszcie czwarty z wielkich klasyków – Rafael – zasłynął jako wspaniały malarz Madonn. Wprowadził do malarstwa niezwykłą delikatność. Pod tym względem był niejako przeciwieństwem Michała Anioła.