Mesjasz Haendla: Król słuchał na stojąco

Ponad 260 lat temu, 7 kwietnia 1742 roku w pierwszą niedzielę po Wielkanocy w Dublinie odbyła się premiera "Mesjasza" – słynnego oratorium Jerzego Fryderyka Haendla. Kiedy później, w Londynie, utwór zaprezentowano królowi Anglii Jerzemu II, monarcha wstał przy dźwiękach kończącego II część utworu "Alleluja", by oddać cześć Zmartwychwstałemu. Od tego czasu tradycja nakazuje słuchać "Alleluja" na stojąco.

Jerzy Fryderyk Haendel (1685-1759) był jednym z najbardziej popularnych kompozytorów XVIII wieku. Niemiec, urodzony w Halle, największe sukcesy artystyczne odnosił we Włoszech i zwłaszcza w Anglii. Osiedlił się w Londynie, gdzie prowadził teatr operowy. Został też nadwornym kompozytorem króla Jerzego II, nawiasem mówiąc również Niemca – z dynastii hanowerskiej. Miał sławę i pieniądze. W Latach trzydziestych XVIII wieku popularność włoskich oper zaczęła jednak w Anglii słabnąć. Sytuacja finansowa Haendla znacznie się pogorszyła. Uważano też, że jako artysta jest już skończony. Załamany, w 1741 roku opuścił Londyn i pojechał do Irlandii, skąd nadeszła propozycja poprowadzenia kilku koncertów.

"Chciałbym temu szlachetnemu narodowi dać coś nowego" – napisał w liście do przyjaciela. Zaczął komponować. Pracował bez przerwy przez 23 dni, niewiele nawet – jak zwierzał się w listach – śpiąc i jedząc. Między 23 sierpnia a 14 września 1741 roku stworzył dzieło swego życia. Po premierze w białą niedzielę 1742 roku nie było to jeszcze jasne, ale kilka lat później utwór doczekał się zasłużonego uznania.

Życzeniem kompozytora było, by "Mesjasza" nie wykonywano dla celów komercyjnych. Po prapremierze przeprowadzono wśród publiczności zbiórkę na cele dobroczynne.

Oratorium "Mesjasz" to tryptyk o Narodzeniu, Śmierci i Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Libretto na podstawie Pisma Świętego opracował Charles Jennens. Wykonywane jest zwykle w języku angielskim.

Oto libretto "Alleluja" (zaczerpnięte z Ap. 19, 6-16):
"Hallelujah: for the Lord God omnipotent reigneth, Hallelujah. The kingdom of this world is become The Kingdom of our Lord and of his Christ; and He shall reign for ever and ever, Hallelujah. KING OF KINGS, AND LORD OF LORDS, and He shall reign for ever and ever. Hallelujah".

w polskim tłumaczeniu:
"Alleluja, dla Pana Boga Wszechmocnie panującego, Alleluja! Królestwo tego świata stało się Królestwem naszego Pana i Chrystusa; i On będzie panował na wieki, Alleluja; KRÓL KRÓLÓW, I PAN PANÓW; i będzie panował na wieki, Alleluja!"

Posłuchaj "Alleluja" z "Mesjasza" Haendla