Świętych obcowanie

Taką kompozycję, popularną w XV i I połowie XVI wieku, nazywano santa conversazione (święta rozmowa). Symbolizuje ona obcowanie świętych, a w szerszym znaczeniu Kościół.

Z lewej strony stoją dwaj ojcowie Kościoła. Święty Hieronim jest zaczytany w księdze, co ma przypominać, że jako pierwszy przetłumaczył Pismo Święte na język łaciński. Obok niego widzimy zamyślonego św. Benedykta w habicie i z pastorałem, twórcę pierwszej powszechnie przyjmowanej reguły zakonnej. Po drugiej stronie Maryjnego tronu znajdują się święte niewiasty. Święta Justyna, dziewica i męczennica, znalazła się tu przede wszystkim jako patronka Padwy, miasta, w którym powstał obraz. Maria Magdalena to z kolei święta należąca do kręgu uczniów Jezusa. Była pod Jego krzyżem, jako pierwsza spotkała Zmartwychwstałego. Przypomina o tym naczynie z wonnościami, które trzyma w ręce. Szła z nim do grobu Chrystusa, by namaścić Jego ciało.

Wszystkie przedstawione osoby są smutne i zadumane. Żeby zrozumieć dlaczego, należy przyjrzeć się niepozornej tabliczce namalowanej na dole obrazu. Dowiadujemy się z niej, że obraz powstał na zamówienie pani Fiordelise, wdowy po mistrzu Bertolo, garncarzu z Padwy. Zapewne żona rzemieślnika poprosiła o namalowanie dzieła, będąc jeszcze w żałobie, tuż po śmierci małżonka. Obcowanie świętych miało jej ukazywać miejsce, w którym czeka na nią nieodżałowany Bertolo, a namalowany obok bażant jest symbolem nieśmiertelności duszy. Mniejsza tabliczka informuje, że autorem dzieła jest Benedetto Diana.

Leszek Śliwa

AUTOPROMOCJA. Chcesz lepiej poznać malarstwo religijne?