Ławeczka pana Oskara

Lata wypraw i badań
Rok 1839 rozpoczyna mający trwać pół wieku okres badań i dokumentowania folkloru. Co prawda istniały już zbiory pieśni ludowych, ale zasadniczo były to tylko spisane teksty. Natomiast Oskar Kolberg postanowił takie kolekcje dopełniać nutowym zapisem melodii. – To wtedy badacz folkloru odnowił kontakty z lat dzieciństwa. W kalendarium podróży pisał o odwiedzinach Żurkowskich w Końskich i Przysusze – mówi K. Markiewicz. W jego życiu dokonuje się też dość symptomatyczny proces. Z jednej strony pracuje jako księgowy, by ustabilizować swą sytuację materialną, a z drugiej coraz więcej czasu pochłania mu pasja etnografa.

Ostatecznie od 1861 r. postanowił utrzymywać się tylko z honorariów za recenzje w czasopismach, rozprawy i artykuły naukowe. 10 lat później opuścił Warszawę i korzystając z zaproszenia Józefa Konopki, mieszkał najpierw w Mogilanach, a potem w Modlnicy pod Krakowem. Jednocześnie wciąż poszerzał się obszar jego badań. Kutnowskie, Kurpie, Krakowskie, Podgórze Beskidzkie, Podhale, Śląsk, Kaliskie, Płockie, Radomskie, Kieleckie, Lubelskie, Sandomierskie, Ziemia Dobrzyńska, Łomżyńskie, Chełmskie, Podole – to ogromny choć nie całkowity wykaz zbadanych przez niego regionów. Śmiało można rzec, że przebadał folklor niemal całej przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. A jednocześnie pisał.

Obok 200 artykułów i szeregu książek najbardziej znaną pracą jest monumentalne 33-tomowe dzieło: „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”. Ostatnie sześć lat życia Oskar Kolberg spędził w Krakowie. Tu w 1889 r. przyjaciele zorganizowali mu jubileusz 50-lecia pracy badawczej. Badacz i propagator folkloru zmarł 3 czerwca 1890 r. w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim.

Muzeum zaprasza
W związku z przypadającą w lutym 200. rocznicą urodzin tego wybitnego muzyka, etnografa i folklorysty uchwałą Sejmu RP 2014 rok został ogłoszony Rokiem Oskara Kolberga. Warszawska inauguracja odbędzie się 24 lutego, ale tak naprawdę początek będzie miał miejsce 21 lutego w muzeum w Przysusze. Placówka jest oddziałem Muzeum Wsi Radomskiej.

– Muzeum funkcjonuje od lat 70. XX wieku. W 1974 r. po raz pierwszy otworzono tutaj wystawę biograficzną Oskara Kolberga. Była ona pokłosiem gromadzenia eksponatów przez środowisko miejscowej inteligencji skupionej w Przysuskim Towarzystwie Kulturalnym. Siedzibę placówki urządzono w dawnym dworze Dembińskich. Zanim w 1992 r. przysuskie muzeum biograficzne zostało oddziałem radomskiej placówki, było związane z Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu – informuje kierownik.

Już teraz muzeum zaprasza na Dni Kolbergowskie, które każdego roku odbywają się na początku czerwca. Jak zawsze będą konferencje, warsztaty tańca, kiermasze sztuki ludowej i potańcówki. Przyznana też zostanie Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”.

I jeszcze jedna turystyczna atrakcja. W centrum Przysuchy na pl. Kolberga w pobliżu miejsca, gdzie stał jego dom, zostanie ustawiona ławeczka, na której będzie można usiąść obok pana Oskara.