Urzędnik w zbroi

Jak wielka była skala takich działań, pokazuje nowy album katowickiego IPN „Za Marksem bez Boga”. Jest tu mnóstwo zdjęć osób biorących udział w nadaniu imienia, pasowaniu na młodzika (zamiast I Komunii św.) i na obywatela (zamiast bierzmowania), wreszcie ze świeckich pogrzebów. I choć album Łucji Marek i Moniki Bortlik-Dźwierzyńskiej jest ogólnopolski, większość zdjęć pochodzi z Rybnika, Pszczyny, Rudy Śl. i innych śląskich miast.

Po co ten cyrk?
„Świeckie nadanie imienia w Pawłowicach”, „Nadanie imion dzieciom ośmiu hutników z »Łazisk«” – krzyczą nagłówki gazet z 1975 i 1979 roku. Okazuje się, że komunistyczne władze aż tak bardzo zapatrzyły się w obrzęd chrztu w Kościele katolickim, że w tych uroczystościach brali udział – małpujący rodziców chrzestnych – „honorowi opiekunowie”. Zamiast księdza występował urzędnik. A wszystko w podniosłej atmosferze i oprawie. Tyle że zamiast składać przy chrzcielnicy deklarację wychowania dzieci w wierze w Boga – rodzice w Urzędzie Stanu Cywilnego uroczyście ślubowali „dołożyć wszelkich starań dla zapewnienia dziecku szczęśliwego dzieciństwa”.

Na jednym ze zdjęć z takiego świeckiego obrzędu widać urzędnika ubranego w... pełną zbroję husarską, ze skrzydłami i lamparcią skórą. Prześmiesznie wyglądają w zestawieniu z tym strojem jego okulary w grubych oprawkach i współczesny kieliszek w dłoni, zapewne pełny – jak można się domyślać – wina musującego „Sowietskoje Igristoje”. Z zamieszczonego obok opisu wynika, że to ten urzędnik odczytał obecnym akt nadania imienia.

Po co ten cyrk? Czy świętowanie nadania imienia w kompletnym oderwaniu od przyjęcia do wspólnoty Kościoła nie wydawało się ludziom śmieszne? Wielu na pewno, a mimo to niektórzy dawali się skusić. Dlatego komuniści liczyli, że świeckie obrzędy stopniowo zaspokoją naturalne potrzeby religijne człowieka.