Skarby za darmo

Antyk i czekolada
Sir Hans Sloane, lekarz i podróżnik z Ulsteru, który – uwaga! – uchodzi również za odkrywcę czekolady, nie przypuszczał zapewne, że zainicjowane przez niego muzeum będzie w przyszłości gromadzić w ciągu roku 6 milionów zwiedzających. Chciał po prostu zabezpieczyć swoją bogatą kolekcję dzieł sztuki i literatury, złożoną z ponad 71 tysięcy obiektów. Zaproponował więc królowi Jerzemu II, że odsprzeda mu swoje zbiory za 20 tysięcy funtów. Król był średnio zainteresowany, na szczęście Sloane znalazł poparcie w parlamencie. W 1753 roku została przyjęta uchwała o utworzeniu Muzeum Brytyjskiego. A 250 lat temu, 15 stycznia 1759 roku, otwarto je dla zwiedzających. Ponieważ kolekcja szybko rosła, w pierwszej połowie XIX wieku przeniesiono ją do nowego, wieloskrzydłowego budynku. Początkowo statut i przepisy zwiedzania preferowały uczonych i artystów, a inne osoby mogły się tam dostać jedynie za protekcją. Zawsze jednak, z wyjątkiem kilku miesięcy w 1972 roku, wstęp był bezpłatny – i tak jest do dziś. W ten sposób wypełnia się życzenie sir Sloane’a, by zbiory muzeum były traktowane jako własność całego narodu. Także my, choć nie jesteśmy Brytyjczykami, korzystamy z tej możliwości skwapliwie.

Nereidy i złota modelka
Musimy jeszcze porozmawiać z prehistorycznym człowiekiem z Lindow, odwiedzić egipskie mumie, fotografowane ze wszystkich stron przez Japończyków, i obejrzeć słynną saską łódź pogrzebową z Sutton Hoo. Naszą uwagę przykuwa jednak monumentalny zabytek ze starożytnej Grecji. Wygląda jak jońska świątynia na wysokim cokole. Okazuje się, że jest to pomnik Nereid, rekonstrukcja znaleziska archeologicznego z Ksantos w Lykii. Na twarzach większości zwiedzających maluje się podziw. Niektórzy jednak, nie wiedzieć czemu, wolą fotografować się przy znajdującej się tuż obok złotej syrenie, która pojawiła się tu na początku października. Syrena ma twarz brytyjskiej modelki Kate Moss. Poza, jaką przybrała, wydaje się cokolwiek wyzywająca, ale podobno modelka uprawia jogę. Dzieło Marca Quinna, wycenione na 1,5 miliona funtów, jest największą złotą rzeźbą, jaka powstała od czasów starożytnego Egiptu. Miało uosabiać „ideał naszych czasów”. Jakie czasy, taki ideał, chciałoby się powiedzieć.

Zmęczeni bieganiem po piętrach odpoczywamy na muzealnym dziedzińcu, przykrytym szklanym dachem. To największy zadaszony plac w Europie. Nad naszymi głowami lśni ponad 3 tysiące trójkątnych płytek, ułożonych we wzór za pomocą komputera. W środku Wielkiego Dziedzińca, noszącego imię angielskiej królowej, znajduje się wspaniała czytelnia, która stała się zalążkiem Biblioteki Brytyjskiej. Podobno Marks pisał tu przez 30 lat swój „Kapitał”, a Bram Stoker stworzył „Draculę”. Te upiory nie są nam jednak potrzebne do szczęścia. Głowy mamy pełne egipskich hieroglifów, asyryjskich posągów i greckich waz. Dochodzi piąta po południu, czas na angielską herbatę.