Abp Życiński - człowiek kultury

Był miłośnikiem literatury, smakoszem poezji, zaś w swoich książkach – także tych poświęconych nauce czy filozofii przyrody – bardzo często odwoływał się do literatury i sztuki przywołując kanon myśli humanistycznej.

Miał doskonałe relacje ze światem kultury, w tym także z twórcami, którzy nie deklarowali się jako wierzący. Był jednym z najbardziej aktywnych członków Papieskiej Rady ds. Kultury, pomysłodawcą i organizatorem trzech edycji Międzynarodowego Kongresu Kultury w Lublinie, zasiadał w Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki w Wiedniu. Otrzymał doktorat honoris causa kilku uczelni, m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i lubelskiej Akademii Medycznej. Był cenionym wykładowcą zapraszanym z wykładami na wiele uniwersytetów na całym świecie.

Był autorem wielu książek eseistycznych o kulturze i społeczeństwie, m.in. „Medytacje sokratejskie”, „Bóg postmodernistów. Wielkie pytania filozofii we współczesnej krytyce moderny”, „Sacrum i kultura”, „Elementy filozofii nauki”, „Ziarno samotności”, „Uczestnicy Bożych tajemnic”, „Na zachód od domu niewoli”. Abp Życiński miał także bogaty dorobek publicystyczny; przez lata systematycznie publikował eseje w „Rzeczpospolitej” (wydania książkowe obejmują pięć zbiorów), co tydzień pisał refleksje biblijne dla „Tygodnika Powszechnego”.

Lubił muzykę Mozarta i Vivaldiego, poezję Herberta, ks. Twardowskiego i ks. Pasierba.

Miłośnik książek, właściciel bogatej biblioteki, w czasach swojego biskupstwa w Tarnowie założył w 1990 r. diecezjalne wydawnictwo Biblos. Do dziś wydało ono kilkaset tytułów z dziedziny filozofii, teologii biblistyki i szeroko rozumianej kultury chrześcijańskiej.

Swój wielki talent organizacyjny rozwinął jako metropolita lubelski inicjując i organizując trzykrotnie Kongres Kultury Chrześcijańskiej. Pierwszy odbył się w roku 2000 pod hasłem „Sacrum i kultura: Chrześcijańskie korzenie przyszłości”. Stał się on niespotykaną dotąd na taką skalę okazją do dialogu między ludźmi Kościoła i sztandarowych postaci polskiej kultury, także laickiej. Przy jednym stole zasiedli m.in. kard. Paul Poupard, przewodniczący Papieskiej Rady Kultury i filozof, Leszek Kołakowski. O tragicznej, w sensie kulturowym, spuściźnie totalitaryzmu dyskutowali wspólnie kard. Miloslav Vlk z Pragi, abp Tadeusz Kondrusiewicz z Moskwy i prof. Alain Besançon, znany francuski historyk idei.

Cztery lata później, na rozpoczęcie II Kongresu, który przebiegał pod hasłem „Chrześcijańskie inspiracje w budowaniu zjednoczonej Europy” abp Życiński mówił: „Chcemy we wspólnotowej refleksji objąć troską to co autentycznie ludzkie i naznaczone niepokojem i niepewnością, rozdarciem, chcemy poczuć odpowiedzialność za przyszłość tego kontynentu, który chrześcijaństwo rzeźbiło w sposób szczególny”. Podkreślił, że to właśnie z judeochrześcijańskiej koncepcji człowieka stworzonego na obraz Boga „Europa wzięła to, co największe w jej humanistycznej kulturze, czerpiąc inspirację dla humanizmu, w którym wysoko ceniona jest twórczość intelektualna i artystyczna”. Kongres rozpoczęto od wręczenia tytułów doktora honoris causa KUL reżyserowi Krzysztofowi Zanussiemu i kompozytorowi Henrykowi Mikołajowi Góreckiemu. W obradach uczestniczyli wówczas m.in. francuska filozof Chantal Delsol i Jan Nowak-Jeziorański, ks. Tomasz Halik i wiele innych osobistości.

III Kongres Kultury Chrześcijańskiej, który we wrześniu 2008 r. obradował na temat „Godność, czy sukces? Kulturowe dylematy współczesności” stał się gorącą debatą najwybitniejszych ludzi kultury i nauki, publicystów i duszpasterzy. „Wyzwania stawiane współcześnie przed Kościołem przez kulturę postmoderny, globalny świat i integrację Europy można porównać do wielkich wyzwań, które stanęły przed chrześcijaństwem, gdy Apostołowie powędrowali z zacisza Galilei 'na krańce ziemi' – w stronę ateńskiego Areopagu i wielkich metropolii Imperium Romanum” – mówił wówczas Arcybiskup. O tym, jak w dzisiejszym świecie pozostawać wiernym wartościom mówili m.in. Rocco Buttiglione, ks. prof. Michał Heller, prof. Jerzy Pomianowski, rabin Burt Schuman, Lech Wałęsa.

Kilka dni temu abp Życiński potwierdził z radością, że niebawem odbędzie się IV Kongres Kultury Chrześcijańskiej...