Ivan Meštrović – dalmatyński Michał Anioł. Jego monumentalne rzeźby znajdziesz we wszystkich krajach byłej Jugosławii

Jego rzeźby patriotyczne sławiące bohaterów Słowian południowych znaleźć można na terenie całej byłej Jugosławii, ale ten rzeźbiarz i architekt budował też mosty łączące jego ojczyznę z resztą Europy i Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Nie bez powodu nazywano Ivana Meštrovicia dalmatyńskim Michałem Aniołem. Wybitny eseista Jerzy Stempowski po obejrzeniu Galerii Meštrović w Splicie wysunął nawet tezę, że artysta ten może być największym rzeźbiarzem monumentalnym XX wieku. W innym miejscu zaś nazwał go wprost „największym od starożytności geniuszem” tej sztuki. „Z muzeum wynoszę wrażenie, że geniusz Meštrovicia przekroczył granicę przestrzeni przeznaczanej w naszej cywilizacji na rzeźbę. W miastach, gdzie metr kwadratowy terenu kosztuje przynajmniej tysiąc dolarów, nie ma miejsca na rzeźbę monumentalną” – ubolewał pisarz. Tymczasem dzieła dalmatyńskiego rzeźbiarza wymagały, jego zdaniem, „luzu, bezmiaru powietrza i przestrzeni”. „Warunki te posiadał tylko jego pomnik zwycięstwa w Belgradzie stojący na skalnym cyplu, dzielącym rozlewiska Dunaju i Sawy, i w mniejszej mierze mauzoleum poległych na Avali. Innym nawet na większych placach brak oddechu” – twierdził Stempowski.