Szlakiem naszej historii

Pomysłodawcami przedsięwzięcia jest  historyczne Stowarzyszenie Szlak Braci Polskich[1], które w ten sposób pragnie przypomnieć wszystkim niezwykle interesujący, a jednak mało znany i niedoceniany dorobek Braci Polskich z XVI – XVIII wieku.

Z pewnością mało kto wie współcześnie, iż takie zasady jak:  tolerancja,  równouprawnienie, pacyfizm, sprzeciw wobec kar cielesnych i kary śmierci, a także wolnomyślicielstwo, rozdział kościoła od państwa, ponadwyznaniowe szkolnictwo czy w końcu podstawowe zasady demokracji były głoszone już w….XVI wieku przez Braci Polskich.

Aby jednak możliwa była realizacja tego niezwykle ciekawego wydarzenia,  konieczne jest uzyskanie jak najszerszego poparcia społecznego, zarówno wśród osób prywatnych jak również wśród  grup zorganizowanych i stowarzyszeń.  W tym celu ogłoszone zostały konsultacje społeczne dla zyskania poparcia idei ogłoszenia roku 2013 – Rokiem Braci Polskich. Głosy „za” liczy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[2].  

Stowarzyszenie Szlak Braci Polskich powołała grupa pasjonatów historii Polski oraz myśli społeczno-religijnej z okresu renesansu.  W ramach działań Stowarzyszenia można wymienić trzy główne obszary zainteresowania. Pierwszy to zbieranie wszystkich dostępnych informacji dotyczących Braci Polskich wymienianych w źródłach, w ramach wcześniejszych badaniach, a także w pozycjach książkowych, artykułach, publikacjach itp.. Te właśnie materiały pozwalają przedstawić Braci Polskich jako ruch społeczno - religijny działający w XVI - XVIII wieku na terenie ówczesnej Rzeczypospolitej oraz  w niektórych miejscach Europy tj. Prus Książęcych, Śląska, Siedmiogrodu, państw niemieckich, Niderlandów itd., a nawet w Ameryce. Był to ruch, który wyodrębnił się na terenie Rzeczypospolitej, z ówczesnego kościoła helweckiego (tradycja szwajcarskiej reformacji) - kalwińskiego w latach 1562 - 1565 w efekcie wielu dyskusji religijnych i społecznych.

Bracia Polscy stanowili ważny element fermentu religijnego Rzeczypospolitej przez który stali się istotnym czynnikiem kulturotwórczy. Ruch w okresie swego istnienia ewoluował, zmieniał swoje założenia odchodząc od pierwotnego radykalizmu społecznego (pacyfizm - szlachta nosiła symboliczne drewniane miecze, nie przyjmowali urzędów państwowych) do umiarkowanej ideologii wypracowanej pod wpływem Fausta Socyna (od jego nazwiska na zachodzie Braci Polscy zwani byli socynianami).